Παράταση της διαβούλευσης μέχρι και τη Δευτέρα 1 Απριλίου 2013 για το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά
Ένα σύντομο χρονικό διάστημα 15 ημερών έχει στη διάθεσή του ο λειτουργός της αγοράς ηλεκτρισμού ΛΑΓΗΕ προκειμένου να σταματήσει την πρακτική συμψηφισμού που γίνεται από τη ΔΕΗ στη χονδρεμπορική αγορά.
Η ΔΕΗ όπως είχαν καταγγείλει οι ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγοί προχωρά σε συμψηφισμό των οφειλών της ως εταιρεία προμήθειας για την ενέργεια που αγοράζει από το ΛΑΓΗΕ με τις πληρωμές που έχει λαμβάνειν ως παραγωγός. Η σχετική καταγγελία λοιπόν που έγινε στη ΡΑΕ από την εταιρεία Elpedison (εκκρεμεί επίσης καταγγελία του ΕΣΑΗ στην Επιτροπή Ανταγωνισμού) έγινε μερικώς δεκτή και θεωρείται κρίσιμη με δεδομένο ότι το θέμα ακουμπάει συνολικά τη λειτουργία της ενεργειακής αγοράς. Και αυτό γιατί οι ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγοί εμφανίζονται τελικώς με την πρακτική του συμψηφισμού να επωμίζονται ολόκληρο το βάρος του ανοίγματος που υπάρχει στην αγορά (φέσια, απλήρωτοι λογαριασμοί κλπ) και όχι το κομμάτι που τους αναλογεί αφού η ΔΕΗ εμφανίζεται να πληρώνεται κατά προτεραιότητα.
Σύμφωνα λοιπόν με την απόφαση της ΡΑΕ επί της καταγγελίας της Elpedison, θα πρέπει να σταματήσει να γίνεται ο συμψηφισμός από τη ΔΕΗ. Όπως αναφέρει η σχετική απόφαση ο συμψηφισμός πρέπει να αποκλειστικά και μόνο ο ΛΑΓΗΕ και όχι αυτοβούλως η ΔΕΗ, ενώ σε κάθε περίπτωση αντίστοιχη δυνατότητα συμψηφισμού δεν έχει ο ΑΔΜΗΕ.
Σημειώνεται ότι η απόφαση της ΡΑΕ εκδίδεται μετά από οκτάμηνη εξέταση της καταγγελίας τονίζει ότι η συνέχιση της συγκεκριμένης πρακτικής συμψηφισμού της ΔΕΗ και η ανοχή της από τους διαχειριστές συνιστά παραβίαση του ρυθμιστικού πλαισίου της αγοράς.
Πιο αναλυτικά στην απόφαση της ΡΑΕ διαπιστώνονται μεταξύ άλλων τα εξής:
• «Το συμψηφισμό οφείλει να τον εφαρμόζει ο Λειτουργός της Αγοράς, και όχι ο ίδιος ο Συμμετέχων, απευθείας και αυτοβούλως. Και τούτο, διότι το άρθρο 60 (όπως και τα άρθρα 58 και 59) περιγράφει τη διαδικασία Εκκαθάρισης, την οποία αποκλειστικά αρμόδιος να εφαρμόσει είναι ο Λειτουργός, και συνεπώς οι ρυθμίσεις-κανόνες του άρθρου 60, προφανώς μεν αφορούν άπαντες τους Συμμετέχοντες, πλην όμως εφαρμόζονται αποκλειστικά από το διενεργούντα την εκκαθάριση του ΗΕΠ, σύμφωνα και με το άρθρο 118 του ν. 4001/2011.»
• «Ενόψει των μειωμένων εσόδων του ΛΑΓΗΕ για τον ΗΕΠ, ακριβώς λόγω της διευρυνόμενης κρίσης ρευστότητας της αγοράς, κρίνεται αναγκαίο ότι για την ορθή εφαρμογή του συμψηφισμού, ο ΛΑΓΗΕ οφείλει να επιμερίζει τα διαθέσιμα σε αυτόν ποσά αναλογικά μεταξύ των παραγωγών, ανάλογα με τις εγχύσεις που αυτοί διενεργούν, και ανεξαρτήτως της χρονικής βάσης στην οποία διενεργείται η εκκαθάριση (ημερήσια, εβδομαδιαία ή μηνιαία).»
• «οι αρμοδιότητες του ΑΔΜΗΕ αφορούν συναλλαγές εκτός ΗΕΠ, για τις οποίες δεν προβλέπεται δυνατότητα συμψηφισμού έναντι του ΑΔΜΗΕ»
• «Εκ των ως άνω, προκύπτει αβίαστα ότι η από μέρους του ΛΑΓΗΕ συνομολογούμενη μη εφαρμογή του άρθρου 61 παρ. 2 (Σημ.: αναλογικός επιμερισμός ελλειμμάτων στους Προμηθευτές), δεν συνάδει με την αναγκαία συνολική και συστημική εφαρμογή των διατάξεων του Κώδικα ως άνω. Το ίδιο ισχύει και για τη ΔΕΗ Α.Ε., όταν συμψηφίζει τα ως άνω ποσά, είτε κατόπιν τιμολόγησης από το ΛΑΓΗΕ, είτε απ’ ευθείας η ίδια.»
• «σε παράβαση υποπίπτουν οι κατά νόμον εκκαθαριστές, ανεχόμενοι την εν λόγω καταχρηστική πρακτική συμψηφισμού της ΔΕΗ, και δη ενόψει της υποχρέωσής τους για τήρηση των αρχών της ανεξαρτησίας και της ίσης μεταχείρισης όλων των Συμμετεχόντων.»
• «στις παρούσες χρηματοοικονομικές συνθήκες, ο συμψηφισμός ποσών ανάμεσα στη ΔΕΗ/Προμήθεια και στη ΔΕΗ/Παραγωγή συνεπάγεται την πλήρη εξόφληση των οφειλών προς τη ΔΕΗ/Παραγωγή, χωρίς όμως να εξοφλούνται ούτε στο σύνολό τους, ούτε ταυτόχρονα, οι αντίστοιχες οφειλές προς τους ιδιώτες παραγωγούς, πράγμα που αδιαμφισβήτητα εισάγει έντονη ασυμμετρία στην αγορά και ισχυρή στρέβλωση υπέρ της δεσπόζουσας επιχείρησης»
• «διαφαίνεται ότι η εφαρμογή των διατάξεων του συμψηφισμού στις παρούσες χρηματοοικονομικές συνθήκες συνεπάγεται, έμμεσα, την κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ στην αγορά τόσο της προμήθειας όσο και της παραγωγής,»
• «ο ΛΑΓΗΕ αρνείται σε τρίτους παραγωγούς (όπως η καταγγέλλουσα), πλην του παραγωγού ΔΕΗ, να προβαίνουν σε συμψηφισμό, και συνεπώς τίθεται ζήτημα άνισης μεταχείρισης των Συμμετεχόντων.»
• «η ΔΕΗ, με τις ενέργειες και παραλείψεις της, δεν φαίνεται να συμβάλλει στη μείωση του υφιστάμενου και συνεχώς διευρυνόμενου ελλείμματος των συναλλαγών, αλλά, τουναντίον, το επιτείνει. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι η ΔΕΗ, με την υπ΄ αρ. 109/10-4-12 Απόφαση του Διοικητικού της Συμβουλίου, αποφάσισε: «1. την αναβολή της καταβολής του ποσού που περιέχεται στην Εκκαθάριση των Αποκλίσεων, που αντιστοιχεί στη δαπάνη για την ανάκτηση του μεταβλητού κόστους από τις μονάδες ιδιωτών παραγωγών για το μήνα Μάρτιο 2012. 2. την αναβολή της καταβολής του ποσού που αφορά την εν λόγω δαπάνη εις το μέλλον, για όσο διάστημα δεν υπάρξει κάποια μεταβολή του θεσμικού ή κανονιστικού πλαισίου, που θα αποσκοπεί στην άρση των στρεβλώσεων στην χονδρεμπορική αγορά».
• «όπως συνομολογεί η ΔΕΗ στο υπόμνημά της: « Ακόμη και στην περίπτωση της πραγματοποίησης των συμψηφισμών, αφής η ΔΕΗ εξοφλεί τις προς τρίτους υποχρεώσεις της, ουδέν ταμειακό έλλειμμα προκαλείται στους ανεξάρτητους ηλεκτροπαραγωγούς στο πλαίσιο του ΗΕΠ.». Ωστόσο, ο ισχυρισμός αυτός δεν συνάδει με τα στοιχεία που οι εταιρείες ΛΑΓΗΕ και ΑΔΜΗΕ αποστέλλουν μηνιαία στη ΡΑΕ, κατόπιν ρητής εντολής της Αρχής. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι, το καλοκαίρι του 2012 το συνολικό χρέος των εταιρειών ΛΑΓΗΕ και ΑΔΜΗΕ προς την καταγγέλλουσα ανέρχονταν στο πολύ σημαντικό ποσό των 60 περίπου εκ. €. Το χρέος αυτό έφθασε τα 135,5 εκ. € στα τέλη Οκτωβρίου 2012, και τα 112 εκ. € στα τέλη Ιανουαρίου 2013, ενώ την ίδια ακριβώς περίοδο παρατηρείται «εκτίναξη» των συνολικών οφειλών της ΔΕΗ Α.Ε. προς το Διαχειριστή και το Λειτουργό, στα 205 εκ. € και τα 294 εκ. €, αντίστοιχα. Δηλαδή, τον Ιανουάριο του 2013, αθροιστικά οι οφειλές των εταιρειών ΛΑΓΗΕ και ΑΔΜΗΕ προς την καταγγέλλουσα ανέρχονταν στο 22,5% του συνολικού ελλείμματος πληρωμών τους, το οποίο προέρχονταν, σχεδόν εξ ολοκλήρου, από τις αντίστοιχες οφειλές (μη πληρωμές) της ΔΕΗ ως προμηθευτή, παρ’ όλο που η συμμετοχή της καταγγέλλουσας στην παραγωγή (και έγχυση) ενέργειας στον ΗΕΠ είναι, κατά μέσο όρο, μόνο 8%»
Έτσι η ΡΑΕ διαπιστώνοντας ότι:
«εκ της συνδυαστικής εφαρμογής των ως άνω συμπεριφορών από μέρους της ΔΕΗ Α.Ε., προκύπτουν ενδείξεις περί κατάχρησης της δεσπόζουσας θέσης που η επιχείρηση κατέχει στην αγορά παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας»
καταλήγει σε:
1. Μερική αποδοχή της καταγγελίας της ELPEDISON ΑΕ.
2. Σύσταση στον ΛΑΓΗΕ για ορθή εφαρμογή του Κώδικα Συναλλαγών κατά τρόπο που να διασφαλίζει την επί ίσοις όροις συμμετοχή όλων των φορέων στον ΗΕΠ και να μην επηρεάζει δυσμενώς την ανάπτυξη συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Συγκεκριμένα, ο ΛΑΓΗΕ ΑΕ εντέλλεται, εντός αποκλειστικής προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της παρούσας, να υποβάλει στην Αρχή αναλυτική μεθοδολογία ισότιμου επιμερισμού των πληρωμών που διενεργεί, καθώς και των τυχόν ελλειμμάτων του ΗΕΠ, μεταξύ όλων των παραγωγών που συμμετέχουν στον ΗΕΠ.
3. Σύσταση στον ΛΑΓΗΕ, για λόγους ενίσχυσης της διαφάνειας και της δυνατότητας αποτελεσματικής παρακολούθησης του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ, να τηρεί διακριτό τραπεζικό λογαριασμό για τις συναλλαγές που σχετίζονται με το Λογαριασμό αυτό.
4. Κοινοποίηση της απόφασής της στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, με σκοπό την από κοινού με τη ΡΑΕ διεξοδικότερη διερεύνηση της συγκεκριμένης συμπεριφοράς της ΔΕΗ ΑΕ.
