Αναπτυξιακό φόρουμ «Επενδύοντας στην Ηλεκτρική Ενέργεια»
Με τη συμμετοχή κορυφαίων εκπρόσωπων του ενεργειακού και κατασκευαστικού κλάδου, της βιομηχανίας, του χρηματιστηρίου, των τραπεζών όπως επίσης ανώτατων στελεχών της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG ENERGY), του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) και του Υπουργείου Υποδομών, άνοιξε σήμερα τις εργασίας το διήμερο Επενδυτικό και Αναπτυξιακό φόρουμ της Α-ENERGY, με τίτλο «Επενδύοντας στην Ηλεκτρική Ενέργεια: Ο πυλώνας μιας ανταγωνιστικής οικονομίας».
Το φόρουμ πραγματοποιείται από εχθές και συνεχίζεται μέχρι σήμερα (2-3 Ιουλίου) στον Όμιλο Χρηματιστηρίου Αθηνών (Λεωφ. Αθηνών 110). Οι εργασίες άνοιξαν με χαιρετισμό του Υφυπουργού Ενέργειας κ. Ασημάκη Παπαγεωργίου και επίκαιρη ομιλία του Διευθύνοντος Συμβούλου του Ομίλου Χρηματιστηρίου Αθηνών κ. Σωκράτη Λαζαρίδη. Κατά τις δύο μέρες του φόρουμ οι ομιλητές θα καταθέσουν απόψεις και προτάσεις σχετικά με το νέο ενεργειακό σχεδιασμό ο οποίος ολοκληρώνεται μέσα στον Ιούλιο, τα δύσκολα θέματα του ενεργειακού κόστους, την απελευθέρωση της αγοράς, τις δημοπρασίες λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας (μοντέλο ΝΟΜΕ), το Χρηματιστήριο Ενέργειας, την αύξηση και βελτίωση της λιγνιτικής παραγωγής, τη χρηματοδότηση των μεγάλων έργων και τις ΑΠΕ.
Ασημάκης Παπαγεωργίου: Επιστρέφει η εμπιστοσύνη των διεθνών κεφαλαιών στην ελληνική αγορά ενέργειας
Στην επιστροφή της εμπιστοσύνης των διεθνών κεφαλαίων στην ελληνική αγορά ενέργειας και τις επικείμενες αλλαγές στη χονδρεμπορική αγορά, που σε συνδυασμό με το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων της ΔΕΗ και του ΑΔΜΗΕ θα δημιουργήσουν νέες επενδυτικές ευκαιρίες τόσο στην παραγωγή, όσο και στην προμήθεια ενέργειας, αναφέρθηκε ο Υφυπουργός Ενέργειας κ. Ασημάκης Παπαγεωργίου, στον χαιρετισμό που απεύθυνε κατά το άνοιγμα των εργασιών του φόρουμ της Α- ΕΝΕRGY σήμερα το πρωί. Τον τελευταίο καιρό, τόνισε ο κ. Παπαγεωργίου έχουν γίνει σημαντικά βήματα, που οδήγησαν σε ουσιαστική εξυγίανση της ελληνικής αγοράς ενέργειας: μεταξύ αυτών ήταν το new deal για τις ΑΠΕ με το οποίο εξαλείφθηκε το έλλειμα του ΛΑΓΗΕ, ο σχεδιασμός των διασυνδέσεων Υψηλής Τάσης και της ενίσχυσης των δικτύων Χαμηλής Τάσης με συστήματα έξυπνης μέτρησης και κυρίως σε στενή συνεργασία με την ΡΑΕ, ο σχεδιασμός του νέου ρυθμιστικού πλαισίου της αγοράς που θα επιτρέψει την εκ βάθρων αναδιάρθρωση των μηχανισμών της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Όλα αυτά τα μέτρα αναμένεται να ανοίξουν τον δρόμο ώστε η Ελλάδα να πετύχει μια ανταγωνιστική αγορά ενέργειας η οποία θα παράσχει βελτιωμένες συνθήκες για την βιομηχανική και παραγωγική δραστηριότητα, περισσότερες δηλαδή ευκαιρίες για τόνωση της απασχόλησης.
Ιδιαίτερα σημαντική εν όψει των επικείμενων ιδιωτικοποιήσεων του ΑΔΜΗΕ και της ΔΕΗ (σήμερα εισάγεται για συζήτηση στη Βουλή το νομοσχέδιο για την πώληση της μικρής ΔΕΗ), είναι κατά τον κ. Παπαγεωργίου, η «ψήφος εμπιστοσύνης» των διεθνών αγορών μακροπρόθεσμων κεφαλαίων προς την ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά την πρώτη φάση του διαγωνισμού για τον ΑΔΜΗΕ, που αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα επένδυσης με μακροπρόθεσμη προοπτική σε ρυθμιζόμενο περιβάλλον, εκδηλώθηκε διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον. Αλλά και η ΔΕΗ κατόρθωσε να δανειστεί με ιδιαίτερα ανταγωνιστικούς όρους νέα κεφάλαια, τα οποία βελτιώνουν τη χρηματοοικονομική της διάρθρωση και δίνουν στην μεγαλύτερη ενεργειακή επιχείρηση της χώρας τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσει νέες επενδύσεις για την αναβάθμιση και ενίσχυση του παραγωγικού της δυναμικού, κατέληξε ο κ. Υφυπουργός.
Νάντια Γιαννακοπούλου: Έρχεται η περιβαλλοντική «Διαύγεια»
Την επικείμενη δημιουργία, πιθανόν και από τον Σεπτέμβριο, ενός ηλεκτρονικού περιβαλλοντικού μητρώου, μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας από όπου θα περνούν όλες οι διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης ώστε να διευκολύνονται οι ενεργειακές επενδύσεις και να διασφαλίζεται διαφάνεια για όλους, επενδυτές και τοπικές κοινωνίες, εξήγγειλε η Γενική Γραμματέας του ΥΠΕΚΑ κυρία Νάντια Γιαννακοπούλου. Στον σύντομο χαιρετισμό της η κυρία Γιαννακοπούλου περιέγραψε τα σημαντικά βήματα που έγιναν στο ΥΠΕΚΑ με το νόμο 40/14 για απλοποίηση και βελτίωση των διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Σε ό,τι αφορά τα μεγάλα έργα οι διαδικασίες οργανώθηκαν σε ένα μόνο στάδιο και συντομεύθηκαν, σε ό,τι αφορά τα έργα καυσίμου ομαδοποιήθηκαν και ξεκαθάρισαν, ενώ πολλά μεσαίου και μικρού μεγέθους έργα εξαιρέθηκαν των παλιών χρονοβόρων διαδικασιών και απαιτούν πλέον μόνο περιβαλλοντικές δεσμεύσεις. Άλλα σημαντικά βήματα που έγιναν με το νόμο 40/14 ήταν η τυποποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης με τον ορισμό συγκεκριμένων προδιαγραφών που ξεκαθαρίζουν τους κανόνες και η ενσωμάτωση στις αδειοδοτικές διαδικασίες του ΥΠΕΚΑ μιας σειράς άλλων αδειών που έως πρότινος ήταν ανεξάρτητες και αφορούσαν τα δασαρχεία, τη διαχείριση αποβλήτων, τις περιοχής Natura κλπ. Κατά την ΓΓ του ΥΠΕΚΑ, η νέα νομοθεσία είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα που ευνοεί τις επενδύσεις καθώς ξεκαθαρίζει τα θολά τοπία και επικεντρώνει τη συζήτηση σε συγκεκριμένους στόχους με σκοπό να εκλείψουν οριστικά οι καθυστερήσεις στην αδειοδότηση και υλοποίηση των επενδύσεων.
Σ. Λαζαρίδης: Τι μπορεί να προσφέρει η χρηματιστηριακή αγορά στις ενεργειακές επενδύσεις
Στη δυνατότητα των ενεργειακών επενδύσεων να εκμεταλλευτούν την αλλαγή συμπεριφοράς των επενδυτικών κεφαλαίων που κυριαρχεί μετά την πτώση των Lehman Brothers και τη διεθνή στροφή προς επενδύσεις μικρότερου ρίσκου με χαμηλότερη απόδοση αναφέρθηκε ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Χρηματιστηρίου Αθηνών κ. Σωκράτης Λαζαρίδης. Η διεθνής αυτή στροφή ευνοεί τη χρηματοδότηση των υποδομών, μεταξύ αυτών και των ενεργειακών επενδύσεων που έχουν υψηλό κόστος αρχικού κεφαλαίου αλλά χαμηλό λειτουργικό κόστος και σταθερές και προβλέψιμες ταμειακές ροές. Η βασική ιδέα είναι η χρηματοδότηση των ενεργειακών επενδύσεων με ομόλογα έργου. Προκειμένου να γίνει αποτελεσματικότερη η προσέλκυση των υποψήφιων επενδυτών, τα ομολόγα έργου μπορούν να ενταχθούν σε ένα οργανωμένο χρηματιστηριακό περιβάλλον που παρέχει δυνατότητες αγοράς και πώλησης σε “δίκαιες” τιμές, χάρη στη ρευστότητα και τους μηχανισμούς αποκάλυψης των τιμών που διαθέτουν οι αγορές.
Α ΠΑΝΕΛ: Ο Νέος Ενεργειακός Σχεδιασμός και οι λεπτές ισορροπίες στην ηλεκτροπαραγωγή
Το πρώτο πάνελ, στο οποίο συμμετείχαν τα μέλη της Επιτροπής για τον Ενεργειακό Σχεδιασμό, εστίασε στη διερεύνηση του βέλτιστου ενεργειακού μείγματος για τη χώρα, εντός της οικονομικής συγκυρίας στην οποία βρισκόμαστε, και τον υπό ολοκλήρωση σχεδιασμό της νέας ενεργειακής πολιτικής. Ο νομικός σύμβουλος της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Κομισιόν κ. Μπεν Βαν Χούτε, από την πλευρά του, αναφέρθηκε στις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Μπεν Βαν Χούτε: Στηρίξτε τις ενεργειακές επενδύσεις με ευρωπαϊκά κονδύλια
Την ανάγκη να εκμεταλλευτεί η ευρισκόμενη σε κρίση Ελλάδα ευρωπαϊκά κονδύλια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία. π.χ. τις δυνατότητες του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Connecting Europe, επισήμανε ο Νομικός Σύμβουλος της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης κ. Μπεν Βαν Χούτε. Η Ευρωπαϊκή Ένωση τοποθετεί πολύ ψηλά στην ατζέντα της τα θέματα της ενέργειας, τόνισε ο κ. Χούτε, έχοντας ως άμεσους στόχους την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας, την ολοκλήρωση των εθνικών αγορών ενέργειας σε μια ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, τη βελτίωση των εθνικών υποδομών και διασυνδέσεων και τη συνέχιση και εμβάθυνση των πράσινων ενεργειακών πολιτικών για την κλιματική αλλαγή. Ειδικά βέβαια τους τελευταίους μήνες όλα έχουν επισκιαστεί από τα προβλήματα που ενδέχεται να ανακύψουν στην προμήθεια φυσικού αερίου για την Ευρώπη, λόγω της κρίσης Ρωσίας-Ουκρανίας. Για την Ελλάδα, τόνισε ο κ. Χούτε, είναι σημαντικό να δώσει έμφαση στις πολιτικές της ενέργειας, που μπορούν να στηρίξουν την έξοδο της χώρας από την ύφεση, με μεταρρυθμίσεις ενίσχυσης του ανταγωνισμού και τη διασύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα, αλλά με δεδομένη την υπερχρέωση και τα οικονομικά προβλήματα της χώρας, χρειάζεται η άντληση ευρωπαϊκών κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση των αναγκαίων επενδύσεων.
Αντώνης Νάτσικας: Συμπληρωματική χρήση του Φυσικού Αερίου και των ΑΠΕ για ηλεκτροπαραγωγή
Τις τάσεις που αναμένεται να επικρατήσουν τα επόμενα χρόνια στην αγορά φυσικού αερίου (ΦΑ), με έμφαση στην συμπληρωματική χρήση των ΑΠΕ και του ΦΑ στην ηλεκτροπαραγωγή περιέγραψε ο πρόεδρος του ΔΕΣΦΑ (Διαχειριστή Συστήματος φυσικού αερίου) και μέλος της Επιτροπής Ενεργειακού Σχεδιασμού κ. Αντώνης Νάτσικας. Αυτή τη στιγμή το 70% του ΦΑ που εισάγεται στην Ελλάδα κατευθύνεται στην ηλεκτροπαραγωγή και ο ΔΕΣΦΑ τροφοδοτεί με φυσικό 11 μονάδες Η/Π. Οι βασικές τάσεις για την ενέργεια στα τα επόμενα χρόνια, είπε ο κ. Νάτσικας, θα είναι:
Α. Η συμπληρωματική χρήση των ΑΠΕ και του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή. Καθώς τα προβλήματα κόστους και διακοπτόμενης λειτουργίας των ΑΠΕ έχουν εμπεδωθεί στην Ελλάδα και την Ευρώπη, το φυσικό αέριο είναι το πλέον καθαρό από τα συμβατικά καύσιμα, ενώ οι μονάδες ΦΣ έχουν γρήγορη εκκίνηση, άρα είναι σε θέση να καλύπτουν τα κενά των ΑΠΕ. Γι’ αυτό οι μονάδες ΦΑ προκρίνονται από τον Ενεργειακό Σχεδιασμό, αλλά λόγω αυτού του ρόλου τους θα λειτουργούν και πιο «αιχμιακά».
Β. Η συγκράτηση ανάπτυξης των ΑΠΕ λόγω του περιορισμού των οικονομικών κινήτρων.
Γ. Η βραχυπρόθεσμη μείωση της κατανάλωσης ΦΑ και στη συνέχεια, η αύξησή της στα επίπεδα του 2013, ως συνέπεια της σταδιακής απόσυρσης λιγνιτικών μονάδων και της επιβολής περιβαλλοντικών περιορισμών.
Δ. Η μείωση των τιμών LNG σε παγκόσμιο επίπεδο που θα βοηθήσει στην περαιτέρω διείσδυση του ΦΑ.
Ε. Η προσαρμογή του τρόπου ανάκτησης των επενδύσεων που έχουν γίνει για το δίκτυο αλλά και για την εγκατάσταση νέων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής και η αύξηση των χρεώσεων για τον ΔΕΣΦΑ προκειμένου να ανακτά τα κόστη του.
ΣΤ. Η διατήρηση της μέριμνας για της ασφάλεια τροφοδοσία της χώρας σε φυσικό αέριο μέσα από έργα που εξασφαλίζουν τη διαφοροποίηση των πηγών προέλευσής του.
Ευ. Λεκατσάς: ΝOME, εξαμηνιαία αναθεώρηση τέλους υπέρ ΑΠΕ, τριμηνιαία αναθεώρηση τιμολογίων της ΔΕΗ
Το ξεκίνημα το ταχύτερο δυνατό των δημοπρασιών λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας στα πρότυπα του γαλλικού μοντέλου ΝΟΜΕ με τιμή αναφοράς που θα προσδιοριστεί από τη ΡΑΕ, την αναθεώρηση του τέλους υπέρ ΑΠΕ ανά εξάμηνο και την τριμηνιαία αναθεώρηση των τιμολογίων της ΔΕΗ, ως σημείων αναφοράς του σχεδιασμού της Νέας Αγοράς Ηλεκτρισμού, ανήγγειλε ο κ. Ευάγγελος Λεκατσάς πρώην πρόεδρος του ΔΕΣΜΗΕ και μέλος της Επιτροπής Ενεργειακού Σχεδιασμού. Ο κ. Λεκατσάς επισήμανε ότι παρά την τύποις απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας εδώ και 18 χρόνια σε εφαρμογή των σχετικών ευρωπαϊκών οδηγιών, στην Ελλάδα όχι μόνον δεν υπήρξε πραγματικός ανταγωνισμός αλλά αντίθετα καταβλήθηκε συστηματική και διαχρονική προσπάθεια προς την αντίθετη κατεύθυνση. Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργίας σωρείας στρεβλώσεων, οι οποίες κατέτειναν στην καθιέρωση τειχών προστασίας της δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ και απέτρεψε τη δημιουργία καθετοποιημένων ενεργειακών επιχειρήσεις που θα μπορούσαν να την ανταγωνιστούν την ΔΕΗ. Όταν καθιερώθηκε η προσφορά ενός μεγάλου εύρους ισχύος με προτεραιότητα, δηλαδή εκτός ανταγωνισμού (όλες σχεδόν οι ποσότητες υδροηλεκτρικής ενέργειας, μεγάλες ποσότητες θερμικής ενέργειας, εισαγόμενες ποσότητες ενέργειας και ενέργεια των ΑΠΕ, που συν τοις άλλοις έχει πάρει εξαιρετικά υψηλές προνομιακές τιμές), το αποτέλεσμα ήταν η κατάρρευση της αγοράς ενέργειας.
Ο ορθός σχεδιασμός της αγοράς, κατά τον Λεκατσά, πρέπει να περιλαμβάνει:
• Τον περιορισμό των ποσοτήτων ενέργειας που προσφέρονται με προτεραιότητα, δηλαδή εκτός ανταγωνισμού.
• Τη δημιουργία τουλάχιστον δύο ή τριών καθετοποιημένων επιχειρήσεων παραγωγής-εμπορίας, με περίπου ισοδύναμα χαρτοφυλάκια τεχνολογιών παραγωγής, οι οποίες θα λειτουργούν ισότιμα στην αγορά.
• Την αναθεώρηση των μηχανισμών στήριξης της χονδρεμπορικής αγοράς (ΑΔΙ, ΜΑΜΚ κ.λπ.) και σταδιακή μείωση του κόστους τους.
• Την εισαγωγή των δημοπρασιών λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας (μοντέλο ΝΟΜΕ), με προσδιορισμό της τιμής τιμής αναφοράς των δημοπρασιών από τη ΡΑΕ.
• Την τριμηνιαία αναθεώρηση των τιμολογίων της ΔΕΗ ώστε όλα τα τιμολόγια να ανακτούν το κόστος χωρίς να γίνεται σταυροειδής επιδότηση μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών καταναλωτών και ταυτόχρονα να διασφαλίζεται ότι δεν γίνεται κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης.
• Τη διασύνδεση των μη συνδεδεμένων νησιών, κυρίως εκείνων όπου το κόστος Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας ξεπερνά το κόστος της διασύνδεσης. (Κυκλάδες έως το 2018 και Κρήτη έως το 2023).
• Η ΡΑΕ αναθεωρεί κάθε εξάμηνο το συνολικό κόστος των ΥΚΩ και των μη ανταγωνιστικών δραστηριοτήτων (δικτύων).
• Την αναθεώρηση του τέλους υπέρ ΑΠΕ ανά εξάμηνο ούτως ώστε να εξασφαλίζεται ότι δεν θα παρουσιάσει εκ νέου έλλειμμα ο Ειδικός Λογαριασμός του ΛΑΓΗΕ, στη βάση των προβλέψεων για τους επόμενους 24 μήνες.
• Τη δημιουργία αποθεματικού κάλυψης από τον ΛΑΓΗΕ για την αποφυγή, στο μέλλον, παρομοίων κρίσεων ρευστότητας.
Τέλος, ο εκπρόσωπος της ΡΑΕ Ευ. Διαλυνάς, περιέγραψε αναλυτικότερα τις προβλέψεις του Ενεργειακού Σχεδιασμού αναφορικά με τη διασύνδεση των Κυκλάδων και της Κρήτης με την ηπειρωτική Ελλάδα και την εξέλιξη των έργων του ΑΔΜΗΕ, με λεπτομέρειες για την χρηματοδότηση και τις πρακτικές δυσκολίες υλοποίησης των έργων.
Ασυνήθιστα έντονη ήταν η συζήτηση που ακολούθησε τις ομιλίες, με αφορμή την – προσωπική όπως ο ίδιος είπε – θέση του κ. Λεκατσά για μερική στροφή της Ελλάδας στις λιγνιτικές μονάδες ή ακόμη και τη χρήση λιθάνθρακα προκειμένου να μειωθεί το ενεργειακό κόστος της ενεργοβόρου ελληνικής βιομηχανίας και να σωθεί ό,τι μπορεί. Η συζήτηση αυτή οδήγησε μάλιστα σταδιακά σε οξεία αμφισβήτηση της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής στο βαθμό που οδηγεί σε διαρκείς πανάκριβες επενδύσεις και αυξημένο ενεργειακό κόστος για την ευρωπαϊκή βιομηχανία, με αποτέλεσμα την διαρκή υποχώρησή της έναντι του κινέζικου και ινδικού ανταγωνισμού.
