Ομιλία του Υφυπουργού ΠΕΚΑ, στη Βουλή για το σχέδιο νόμου του ΑΔΜΗΕ
Ολοκληρώθηκε η Ομιλία του Υφυπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Μάκη Παπαγεωργίου στη συζήτηση της Ολομέλειας της Βουλής επί των άρθρων και των τροπολογιών του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής «Ρύθμιση θεμάτων της ΑΔΜΗΕ Α.Ε. και άλλες διατάξεις»
Ολόκληρη η ομιλία:
«Σκοπός της σημερινής τοποθέτησης είναι να δώσουμε μία ξεκάθαρη εικόνα σε σχέση με τη θέση που έχει αυτή η συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία στη συνολική μεταρρυθμιστική προσπάθεια που γίνεται για την εξυγίανση και τον εκσυγχρονισμό της αγοράς ηλεκτρισμού.
Ακούστηκαν πάρα πολλά σε αυτές τις τελευταίες συνεδριάσεις, πολλές έντονες και υψηλές αντιπολιτευτικές κορώνες.
Θα επικεντρωθώ σε κάποιες που έχει ουσιαστική σημασία να απαντηθούν. Χαρακτηριστικά θα ξεκινήσω με φράση από τα Πρακτικά της Ολομέλειας «Διώχνουμε αυτούς που θέλουν να μπουν στο σπίτι μας».
Δηλαδή ποιον διώχνουμε;
Διώχνουμε αυτόν ο οποίος θα επενδύσει και θα δεσμευτεί στην υλοποίηση ενός επενδυτικού σχεδίου 3 δισεκατομμυρίων ευρώ, ώστε το δίκτυο Υψηλής Τάσης της χώρας να επεκταθεί στα νησιά και να άρει την ενεργειακή τους απομόνωση, με ουσιαστικές και μόνιμες ωφέλειες για το σύνολο των Ελλήνων καταναλωτών που σήμερα επιβαρύνονται με ένα κόστος πάνω από 1 δισεκατομμύριο το χρόνο;
Τον επενδυτή, ο οποίος θα ενισχύσει τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις με τις γειτονικές χώρες, δηλαδή Βουλγαρία και Ιταλία, ώστε να ενισχυθεί η ενεργειακή ασφάλεια, οι εμπορικές δυνατότητες των εγχώριων παραγωγών ενέργειας και ταυτόχρονα να υλοποιήσουμε το ρόλο μας ως ενεργειακού κόμβου;
Στην ομιλία αρκετών επισημάνθηκε ότι υπάρχει υπερεπάρκεια εγκατεστημένης ενεργειακής ισχύος.
Αυτό που δεν είπατε, όμως, που είναι και το μείζον στην υπόθεση, είναι ότι η παραγόμενη ενέργεια θα πρέπει και να μεταφέρεται ώστε να απορροφάται και να αξιοποιείται, αλλιώς η υπερεπάρκεια ισχύος από μόνη της δεν έχει νόημα.
Η Ελλάδα είναι Κράτος-Μέλος και ανήκει στην ελεύθερη οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όπως όλα τα ευρωπαϊκά κράτη οφείλει να σέβεται και να προστατεύει τις ξένες επενδύσεις όπως απορρέει από τις διεθνείς υποχρεώσεις, την ευρωπαϊκή και την εθνική της νομοθεσία.
Το υπενθυμίζω αυτό για τις «φιλοευρωπαϊκές» δυνάμεις.
Ειδικά ο Εισηγητής της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης ανέφερε ότι θα ακυρώσει με νόμο την ιδιωτικοποίηση, με ένα άρθρο, και πως οι επενδυτές θα χάσουν τα ψίχουλα που θα βάλουν.
Εγώ, σας πιστεύω ότι το εννοείτε αυτό, αλλά δεν ξέρω αν σας πιστεύει ο ελληνικός λαός.
Όσον αφορά την ευρωπαϊκή νομοθεσία που επικαλείστε κατά το δοκούν, αλά καρτ, όποτε αυτό σας συμφέρει, διαβάζω πάλι από τα Πρακτικά:
«Η προσπάθειά μας είναι να μείνει η ΔΕΗ καθετοποιημένη, ενιαία, δημόσια, αλλά και το δίκτυο πλήρως στο δημόσιο έλεγχο και στη δημόσια ιδιοκτησία και αυτό έχει θετικό πρόσημο».
Όλα αυτά περί ενιαίας, καθετοποιημένης ΔΕΗ μας θέτουν κατευθείαν, απευθείας, με κάθε τρόπο, εκτός κανόνων λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό είναι δεδομένο. Μήπως υπάρχει σύγχυση ή είναι ηθελημένη σύγχυση; Τι ακριβώς επικρατεί σε αυτήν την περίπτωση;
Έρχομαι στο επιχείρημα το οποίο αφορά στον ιδιοκτησιακό διαχωρισμό. Ειπώθηκε συγκεκριμένα ότι εμείς ισχυριστήκαμε ότι επιβάλλεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 72/2009.
Είναι σαφές τι γράφει η αιτιολογική έκθεση. «Ο αποτελεσματικός διαχωρισμός των δικτύων από τις δραστηριότητες παραγωγής και προμήθειας υπαγορεύεται από την Οδηγία». Οαποτελεσματικός, όχι ο ιδιοκτησιακός διαχωρισμός.
Προχωρούμε, λοιπόν, σε στρατηγικές επιλογές με βάση τον σχεδιασμό που εμείς καταρτίζουμε, με πρώτο και μόνο κριτήριο το συμφέρον του Έλληνα καταναλωτή.
Επικαλεστήκατε την ενσωμάτωση της Οδηγίας.
Δεν έγινε, όμως, καμία μνεία σε καμία περίπτωση για το σύνολο των υπολοίπων κωδίκων και κανόνων που διέπουν τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με τους διαχειριστές των δικτύων Υψηλής Τάσης, οι οποίοι έχουν ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία.
Πέραν αυτού, και τι δεν ακούσαμε;
Ότι ο ιδιώτης θα ελέγχει και θα χειραγωγεί τον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, ότι θα επηρεάσει τα τιμολόγια λιανικής, ότι θα κατεβάζει τους διακόπτες όποτε εκείνος νομίζει.
Θέλω να πιστεύω ότι αυτά οφείλονται σε άγνοια. Γιατί αυτό που γνωρίζω και γνωρίζουμε όλοι είναι ότι η Ελλάδα έχει πλήρως ενσωματώσει τους κώδικες και την ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία είναι προφανές ότι αποτελεί την απόλυτη θωράκιση σε μια απολύτως ρυθμιζόμενη αγορά.
Όπως και να θέλουμε να το μεταφράσουμε, είναι ξεκάθαρο, απόλυτο και δεν επιτρέπει καμία αμφισβήτηση.
Θα πω σχετικά κάποια πράγματα τα οποία είχα αναφέρει και στην Επιτροπή.
Η ασφάλεια, η αξιοπιστία του συστήματος και η διαφάνεια διασφαλίζονται απόλυτα μέσα από τον Κώδικα Διαχείρισης του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς, ο οποίος εγκρίνεται από τη ΡΑΕ και τον Ευρωπαίο Ρυθμιστή.
Η χρήση και η χρηστή διαχείριση του συστήματος ελέγχεται, εν τοις πράγμασι, από τη ΡΑΕ.
Εάν δεν τηρηθούν τα προβλεπόμενα στον Κώδικα, προβλέπεται έκπτωση από την άδεια, άρση της πιστοποίησης του Διαχειριστή που δίνεται από τη ΡΑΕ και τον Ευρωπαίο Ρυθμιστή και ακολούθως,
διορισμός τρίτου ως ανεξαρτήτου Διαχειριστή. Καταθέτω στα Πρακτικά το άρθρο 111 του ν.4001, το οποίο είναι ξεκάθαρο πάνω σε αυτά τα οποία σας είπα.
Ειπώθηκε επανειλημμένως εντελώς παραπλανητικά ότι το 8% της απόδοσης των επενδεδυμένων κεφαλαίων –γιατί αυτό είναι το ποσοστό- θα πάει στο 13%. Να το κάνουμε ξεκάθαρο κι αυτό.
Οι μηχανισμοί χρέωσης χρήσης του συστήματος είναι αντικείμενο των κωδίκων και των αποφάσεων της ΡΑΕ και ποτέ του εκάστοτε Διαχειριστή. Ό,τι και αν γίνει, όποιος και αν είναι ο επενδυτής, τα έσοδα του ΑΔΜΗΕ στην προκειμένη περίπτωση είναι ρυθμιζόμενα.
Η Ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή, η οποία ελέγχεται από τον Ευρωπαίο Ρυθμιστή και ελέγχεται και διορίζεται από το Ελληνικό Κοινοβούλιο έχει την αποκλειστική ευθύνη εποπτείας, έγκρισης ή μη των επενδυτικών σχεδίων, του ποσοστού κέρδους και των χρεώσεων του δικτύου μεταφοράς.
Το ύψος της απόδοσης που αποφασίζεται από τη ΡΑΕ και αφορά το κόστος της χρηματοοικονομικής απόδοσης των επενδεδυμένων κεφαλαίων ορίζεται, εφόσον τα έργα υλοποιηθούν και ξεκινήσει η λειτουργία τους.
Με λίγα λόγια, δεν πληρώνουμε προκαταβολικά, εάν το έργο δεν έχει υλοποιηθεί. Παραδείγματος χάρη, η διασύνδεση Κυκλάδων ή Κρήτης, όταν υλοποιηθεί και ξεκινήσει η λειτουργία του έργου τότε και μόνο τότε θα αρχίσει η χρέωση για τη χρήση τους.
Όσον αφορά την καταστατική μειοψηφία, νομίζω ότι πλέον είναι περιττό να συμπληρώσω αυτά που ήδη έχω πει για το τι διασφαλίζει το 34%. Δεν είναι απλώς το τι λέω εγώ, το λέει ο νόμος περί ανωνύμων εταιριών, ο ν.2190. Είναι ξεκάθαρος. Ακολουθεί όλους τους κανόνες και σε αυτήν την περίπτωση είναι απόλυτα σαφής.
Όσον αφορά ως προς τον έλεγχο του Δημοσίου, έγινε μεγάλη προσπάθεια να εμφανιστεί ότι ο Πρωθυπουργός είπε άλλα, όπως και ότι εγώ δήλωσα άλλα στην Επιτροπή. Ειπώθηκε και είναι στα Πρακτικά τα οποία έχω.
Θα καταθέσω στα Πρακτικά τι έχω απαντήσει, εγώ προσωπικά, και είναι αυτό ακριβώς που είχε πει ο Πρωθυπουργός, ότι δηλ. «τα δίκτυα θα παραμείνουν υπό δημόσιο έλεγχο».
Αυτό είχα απαντήσει και στη Βουλή, αυτό είχε πει κι ο Πρωθυπουργός στις προγραμματικές δηλώσεις κι είναι ξεκάθαρο -το επαναλαμβάνω και σήμερα- ότι τα δίκτυα παραμένουν υπό τον έλεγχο του δημοσίου.
Και όχι μόνο παραμένουν, αλλά η αλήθεια είναι ότι ο έλεγχος του Δημοσίου είναι μεγαλύτερος, καθώς πια περιέρχονται στον άμεσο έλεγχο του Δημοσίου και φεύγουν από τον έλεγχο μιας ανώνυμης εταιρείας εισηγμένης στο Χρηματιστήριο.
Από εκεί και πέρα ακούστηκε ότι «το 34% ότι θα περάσει στο ΤΑΙΠΕΔ. Οι συμβάσεις θα υλοποιηθούν από το ΤΑΙΠΕΔ». Αυτά δεν έχουν ουδεμία σχέση με την πραγματικότητα. Ο διεθνής διαγωνισμός και όλη η διαδικασία της αποκρατικοποίησης θα υλοποιηθεί από τη ΔΕΗ και οι συμβάσεις, τα πάντα, θα υλοποιηθούν από τη ΔΕΗ.
Όσον αφορά στην αποτίμηση του ΑΔΜΗΕ, ακούστηκαν 8 δισεκατομμύρια, 80 δισεκατομμύρια και άλλα. Η αποτίμηση θα γίνει σήμερα από τους οικονομικούς συμβούλους της ΔΕΗ. Ούτε πριν από δύο χρόνια, ούτε τι λέει κάποιος τρίτος οίκος έξω στην Ευρώπη ή στην Αμερική. Η ΔΕΗ θα ακολουθήσει την πάγια διαδικασία που ισχύει γι’ αυτές τις διεθνείς διαδικασίες.
Έγινε μεγάλη κουβέντα για το θέμα της κοινωνικής πολιτικής, ότι όλες οι κοινωνικού χαρακτήρα πολιτικές δεν θα γίνουν, διότι περνούν μέσα από τη ΔΕΗ. Αυτό δεν ανταποκρίνεται και πάλι στην πραγματικότητα. Η κοινωνική πολιτική αποφασίζεται από την Πολιτεία και την Κυβέρνηση. Το σημερινό καθεστώς, το οποίο βασίζεται στην ευρωπαϊκή Οδηγία, θεσμοθετείται από την Πολιτεία, επιβάλλεται και υλοποιείται από όλους τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας ανεξαιρέτως, είτε ιδιώτες είτε έχει κάποια σχέση το κράτος. Είναι ξεκάθαρο αυτό.
Θα πρέπει επίσης να πούμε για το μονοπώλιο του ΑΔΜΗΕ. Θα μπορούσαν να υπήρχαν κι άλλες εταιρείες, όπως σε άλλες χώρες υπάρχουν κι άλλες εταιρείες μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Δεν αλλάζουν σε τίποτα όλοι οι κανόνες στους οποίους αναφέρθηκα, ούτε ως προς τη χρέωση. Δεν αλλάζει το παραμικρό. Είναι σαφέστατη και ξεκάθαρη η Οδηγία.
Διατυπώθηκε, επίσης εντονότατα, και σήμερα και όχι μόνο στις προηγούμενες συνεδριάσεις, η απορία «Σε ποιες χώρες εκποιήθηκαν τα δίκτυα; Εκποιήθηκαν στον Νότο, εκεί που κηδεμονεύουν οι αντίστοιχες τρόικες και τα μνημόνια».
Η ισπανική REE, ο πρώτος διαχειριστής δικτύων Υψηλής Τάσης που αποκρατικοποιήθηκε, αποκρατικοποιήθηκε το 1999 και από ό,τι γνωρίζω δεν υπήρχε μνημόνιο στην Ισπανία ή οποιαδήποτε τρόικα το 1999.
Στην Ιταλία, που θεωρείται παγκοσμίως μία από τις πιο επιτυχημένες αποκρατικοποιήσεις στον τομέα της ενέργειας, η αποκρατικοποίηση έγινε το 2004 σε συνέχεια νομοθετήματος της σοσιαλιστικής κυβέρνησης του D’ Alema.
Ούτε στην Ιταλία υπήρχε μνημόνιο το 2004.
Επίσης, η Ιρλανδία αναφέρθηκε επανειλημμένα και το αναφέρω ακριβώς όπως ήταν στα Πρακτικά: «Στην Ιρλανδία η κυβέρνηση ακύρωσε την πώληση των δικτύων, παρά και ενάντια στις μνημονιακές της υποχρεώσεις». Η πραγματικότητα όμως είναι εντελώς διαφορετική. Δεν υπήρξε ποτέ πλάνο και διαδικασία αποκρατικοποίησης του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρισμού στην Ιρλανδία. Ο σχετικός σχεδιασμός δεν πήρε ποτέ επίσημη μορφή, γιατί διαπιστώθηκαν ασυμβατότητες στον σχεδιασμό σε σχέση με τις αρμοδιότητες του Διαχειριστή, που στην περίπτωση της Ιρλανδίας δεν ήταν ιδιοκτήτης των παγίων. Η Ιρλανδία απέσυρε το συγκεκριμένο πλάνο, δεν απέσυρε την ιδιωτικοποίηση. Μάλιστα, προς επίρρωση αυτού, ιδιωτικοποίησε τα πάγια που διέθετε στη Μεγάλη Βρετανία.
Για τη Γερμανία ειπώθηκε ότι με δημοψήφισμα στο Αμβούργο και στο Βερολίνο υπήρξε εναντίωση σε όλα αυτά που έχουμε συζητήσει.
Πράγματι έγινε δημοψήφισμα στο Αμβούργο και στο Βερολίνο.
Στο μεν Αμβούργο το δημοψήφισμα είχε θετική έκβαση, στο Βερολίνο είχε αρνητική. Μόνο που ξεχάσατε να πείτε ότι δεν αφορούσε τα δίκτυα μεταφοράς Υψηλής Τάσης. Αφορούσε τα δίκτυα διανομής Μέσης και Χαμηλής Τάσης, δηλαδή τα δίκτυα εντός των πόλεων, τα δίκτυα του ΔΕΔΔΗΕ στην Ελλάδα, που δεν έχουν καμιά σχέση με αυτό που συζητάμε. Τρεις από τους τέσσερις Διαχειριστές στη Γερμανία –που ειπώθηκε αρκετές φορές- έχουν ιδιωτικοποιηθεί.
Ακούστηκε και άλλο ένα καταπληκτικό την προηγούμενη φορά. Πραγματικά μου έκανε τρομερή εντύπωση – και θα το πω επί λέξει – «Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και στην κοιτίδα του καπιταλισμού, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, ο αντίστοιχος ΑΔΜΗΕ ανήκει στην Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση και πιο συγκεκριμένα στο Υπουργείο Άμυνας». Ασύλληπτο! Στην πραγματικότητα, υπάρχουν δέκα διαπολιτειακοί Διαχειριστές των δικτύων Υψηλής Τάσης που δεν ανήκουν ούτε στην Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση, πολλώ δε μάλλον στο Υπουργείο Άμυνας.
Τα δίκτυα Υψηλής και Υπερυψηλής Τάσης στις Ηνωμένες Πολιτείες λειτουργούν υπό μοντέλα διοίκησης που έχει ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Ενέργειας της Αμερικής, η ανάλογη ΡΑΕ, η οποία καθορίζει τα πράγματα.
Το βέβαιον και ξεκάθαρο είναι ότι σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται εταιρεία παραγωγής όπως εν προκειμένω η ΔΕΗ, να έχει οποιαδήποτε σχέση, έστω και μια μετοχή, σε Διαχειριστή Δικτύων.
Να μην πω καν για τις χώρες, οι οποίες αναφέρθηκαν πολλές φορές, όπως ότι στις σκανδιναβικές ή τις βόρειες χώρες είναι όλα κρατικά, τα πάντα.
Η αλήθεια είναι ότι στη Σουηδία υπάρχουν τέσσερις ιδιωτικές εταιρείες παραγωγής και εκατόν τριάντα τέσσερις προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας.
Στη Φινλανδία υπάρχουν τέσσερις εταιρείες παραγωγής και εβδομήντα δύο προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας.
Τέλος, στην Ολλανδία υπάρχουν πέντε εταιρείες παραγωγής και τριάντα έξι προμηθευτές. Προφανώς, και δεν ισχύει το μονοπώλιο.
Όσον αφορά τα γενικότερης ενεργειακής πολιτικής που ακούστηκαν και σήμερα, έχουμε ήδη ανακοινώσει από πέρυσι το μεταβατικό ρυθμιστικό πλαίσιο, με στόχο το 2015 να μπούμε ακριβώς στο ευρωπαϊκό μοντέλο, το λεγόμενο target model. Στο πλαίσιο αυτό –επειδή το άκουσα και προ ολίγης ώρας- ήδη από πέρυσι έχει καταργηθεί το μπόνους 10% του μηχανισμού ανάκτησης μεταβλητού κόστους. Έχει ήδη καταργηθεί. Μην το συζητάμε ξανά. Την 1η Ιανουαρίου 2014 καταργήθηκε και το 30%, ο κανόνας του 30%. Μην το ξανασυζητάμε. Στο τέλος αυτού του εξαμήνου έχει ανακοινωθεί και επίσημα –το έχω πει επανειλημμένως και στη Βουλή- καταργείται ο ίδιος ο μηχανισμός ανάκτησης του μεταβλητού κόστους.
Το φθινόπωρο –και είναι επίσημο και έχει ανακοινωθεί από την Κυβέρνηση και από μένα προσωπικά και στην Επιτροπή- ξεκινά το νέο μοντέλο χονδρεμπορικής αγοράς, το λεγόμενο NOME. Ταυτόχρονα, καταργούνται τα ΑΔΙ, τα Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος. Αλλάζει όλο το σύστημα. Μη συζητάμε πράγματα που ήδη προγραμματίσαμε, ήδη εφαρμόζουμε και ήδη προχωρούμε σε αυτά.
Είναι ξεκάθαρο ότι μιλούμε για στρατηγικές επιλογές, οι οποίες οδηγούν σε έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό για την αγορά ενέργειας μέσα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό ουσιαστικά είναι ένα όραμα. Και έπρεπε εδώ και δεκαετίες να έχουμε κάνει αυτά τα βήματα. Τα κάναμε τώρα. Αυτή η Κυβέρνηση τα έχει υλοποιήσει μέσα σε ενάμιση χρόνο. Έχουν συγκεκριμένη μορφή, συγκεκριμένη κατεύθυνση, είναι συγκεκριμένος ο στρατηγικός σχεδιασμός και αυτό θα αποτελέσει λυδία λίθο για την αναβάθμιση του ενεργειακού τομέα που προϋποθέτει επενδύσεις μακροπρόθεσμες, δηλαδή ενεργειακές επενδύσεις, σταθερότητα και ασφάλεια.
Αυτή την ασφάλεια για το μέλλον –γιατί η ενέργεια είναι μόνο με μακροπρόθεσμες επενδύσεις και χρειάζεται την ασφάλεια- είμαστε σε θέση να προσφέρουμε σε όλους τους παραγωγούς ενέργειας, από τον πιο μικρό παραγωγό ΑΠΕ, μέχρι το μεγαλύτερο παραγωγό ενέργειας που είναι η ίδια η ΔΕΗ.
Ευχαριστώ πολύ.»
