Χρηματοδότηση νέων έργων εξοικονόμησης ενέργειας σε σχολικά κτίρια περιοχών με οξυμένα προβλήματα θέρμανσης
Νέα Πρόσκληση υποβολής προτάσεων έργων ανακοινώθηκε προς τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης για δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας και, δευτερευόντως, για έργα αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε σχολικά κτίρια των περιοχών που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα οξυμένα προβλήματα θέρμανσης τον χειμώνα.Το ύψος τηςχρηματοδότησης μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη (ΕΠΠΕΡΑΑ), που υπέγραψε ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ, Σταύρος Καλαφάτης, ανέρχεται στην παρούσα φάση στα επτά εκατομμύρια (7.000.000) ευρώ και αφορά σχολικά κτίρια στις περιοχές κλιματικής ζώνης Γ και Δ, όπως αυτές ορίζονται από τον ΚΕΝΑΚ.
Ο Υπουργός ΠΕΚΑ, Γιάννης Μανιάτης, σε δηλώσεις του επεσήμανε :
«Η εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί το μεγαλύτερο ενεργειακό κοίτασμα της χώρας και βασικό θεμέλιο για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Στο τελευταίο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας, ενημερώσαμε όλα τα κράτη – μέλη ότι η Ελληνική Προεδρία του Α’ εξαμήνου 2014 έχει θέσει την εξοικονόμηση ενέργειας ως βασική ευρωπαϊκή προτεραιότητα.
Η Ελλάδα έχει ήδη θέσει υψηλούς στόχους στον τομέα αυτό. Επενδύουμε πάνω από 800.000.000 ευρώ στην εξοικονόμηση ενέργειας στις κατοικίες περίπου 70.000 οικογενειών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, με μείωση κατά 30-35% των δαπανών τους για κόστος ενέργειας και με τη δημιουργία 12.000 νέων θέσεων εργασίας στον χώρο της οικοδομής.
Έχουμε ήδη εντάξει, σε περισσότερους από 230 Δήμους της χώρας, έργα εξοικονόμησης ενέργειας για πάνω από 730 δημόσια και δημοτικά κτίρια, σχολεία, νοσοκομεία και υποδομές, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 263.000.000 ευρώ.
Στη νέα προγραμματική περίοδο ΣΕΣ 2014-2020 προγραμματίζουμε τη συνέχιση όλων των παραπάνω και την επέκτασή τους με συνολική δημόσια και ιδιωτική δαπάνη ύψους 1,5 δις. ευρώ.
Η ενεργειακή θωράκιση των κτιρίων, δημόσιων και ιδιωτικών και ταυτόχρονα η αποδοτική χρήση ενέργειας στις επιχειρήσεις της χώρας, αποτελούν τους μεγάλους στόχους που έχουμε αρχίσει να υλοποιούμε. Συνεχίζουμε προκηρύσσοντας διαρκώς νέες δράσεις, στο πλαίσιο των χρηματικών δυνατοτήτων που έχουμε.»
Σχετικά με το θέμα ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ, Σταύρος Καλαφάτης, δήλωσε :
«Η εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί βασική πολιτική προτεραιότητα της Κυβέρνησης και ανάγκη της χώρας. Αυτό προσπαθούμε να επιτύχουμε με τα θεσμικά εργαλεία του ΥΠΕΚΑ, όπως η ενεργειακή επιθεώρηση κτιρίων και το σχετικό Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης. Αυτό προσπαθούμε να προωθήσουμε με τις δράσεις όπως το Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον και το Εξοικονομώ ΙΙ. Θυμίζω επίσης ότι τον Γενάρη ψηφίσαμε το νόμο για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, σύμφωνα με τον οποίο από το 2021 όλα τα νέα κτίρια πρέπει να είναι κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, ενώ για τα νέα κτίρια που στεγάζουν υπηρεσίες του δημοσίου και ευρύτερου δημοσίου τομέα, η υποχρέωση αυτή τίθεται σε ισχύ από το 2019.Όμως οφείλουμε να λάβουμε μέτρα και για τα υφιστάμενα κτίρια, ώστε να μειώσουν την ενεργειακή τους κατανάλωση. Αυτό θα γίνει σύντομα με τον νέο ΚΕΝΑΚ. Προκειμένου όμως η Πολιτεία να μεριμνήσει για τις περιοχές της χώρας που αντιμετωπίζουν πρόβλημα το χειμώνα, προβλέπουμε χρηματοδότηση των Δήμων στις περιοχές αυτές ώστε να ξεκινήσουν άμεσα έργα ενεργειακής αναβάθμισης. Δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στα σχολικά κτίρια γιατί εκεί χτυπά η καρδιά του μέλλοντος της χώρας. Οι μαθητές των σχολικών κτιρίων που αναβαθμίζονται ενεργειακά θα γίνουν στο μέλλον οι καλύτεροι πρεσβευτές για την εξοικονόμηση ενέργειας στην κοινωνία. Στόχος μας είναι σε όλα τα κτίρια του Δημοσίου να βελτιώσουμε την ενεργειακή αποδοτικότητα, ώστε να προωθήσουμε τη βιώσιμη ανάπτυξη και να καταπολεμήσουμε, βήμα – βήμα, τη κλιματική αλλαγή».
Η πρόσκληση υποβολής πρότασης έργου προς τους ΟΤΑ για δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας, εντάσσεται στον 1ο άξονα προτεραιότητας του ΕΠΠΕΡΑΑ με τίτλο : Προστασία ατμοσφαιρικού Περιβάλλοντος και αστικές μεταφορές – αντιμετώπιση κλιματικής αλλαγής – ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ειδικότερα στις θεματικές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ηλιακή, βιομάζα, υδροηλεκτρική, γεωθερμική κα) και της ενεργειακής απόδοσης – διαχείρισης ενέργειας.
Ο γενικός στόχος των συγκεκριμένων αξόνων και θεματικών του ΕΠΠΕΡΑΑ είναι η μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος, η βελτίωση της ποιότητας της ζωής του πληθυσμού και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με την υλοποίηση έργων εξοικονόμησης ενέργειας και αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Οι ειδικοί στόχοι περιλαμβάνουν:
· Την εξοικονόμηση ενέργειας στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα.
· Τη μείωση της έντασης της ενεργειακής κατανάλωσης σε επιλεγμένους φορείς με υψηλό ενεργειακό κόστος λειτουργίας.
· Τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
· Τη μείωση των εκπομπών των αερίων που προκαλούν την κλιματική αλλαγή.
Ειδικότερα, με τη συγκεκριμένη πρόσκληση του ΕΠΠΕΡΡΑ προς τους ΟΤΑ, μπορούν να χρηματοδοτηθούν έργα εξοικονόμησης ενέργειας προκειμένου να περιοριστούν οι ενεργειακές απαιτήσεις (για θέρμανση, ψύξη, φωτισμό και ζεστό νερό χρήσης) των κτιρίων, καθώς και δράσεις εγκατάστασης μονάδων ΣΗΘΥΑ (Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Αποδοτικότητας) σε συνδυασμό με συστήματα ψύξης με χρήση φυσικού αερίου. Τα έργα αφορούν ενεργειακή αναβάθμιση σχολικών κτιρίων στις περιοχές κλιματικής ζώνης Γ και Δ, όπως αυτές ορίζονται από τον ΚΕΝΑΚ. Οι περιοχές κλιματικής ζώνης Δ είναι οι περιφερειακές ενότητες (ή μέρη τους) Γρεβενών, Κοζάνης, Καστοριάς, Φλώρινας, Σερρών (ΒΑ τμήμα), Δράμας και οι περιοχές της κλιματικής ζώνης Γ είναι οι περιφερειακές ενότητες (ή μέρη τους) Αρκαδίας (ορεινή), Ευρυτανίας, Ιωαννίνων, Λάρισας, Καρδίτσας, Τρικάλων, Πιερίας, Ημαθίας, Πέλλης, Θεσσαλονίκης, Κιλκίς, Χαλκιδικής, Σερρών (εκτός ΒΑ τμήματος), Καβάλας, Ξάνθης, Ροδόπης, Έβρου.
Τα προτεινόμενα έργα μπορούν να υποβληθούν άμεσα για αξιολόγηση, με στόχο να ξεκινήσουν εντός του 2014 και να ολοκληρωθούν το αργότερο το 2015. Για τα προτεινόμενα υφιστάμενα κτίρια, που δεν πληρούν τις ελάχιστες προδιαγραφές ενεργειακής απόδοσης σύμφωνα με τον ΚΕΝΑΚ (ενεργειακή κατηγορία Β) είναι υποχρεωτική η ενεργειακή τους αναβάθμιση, έτσι ώστε να επιτευχθεί εξοικονόμηση ενέργειας τουλάχιστον 30% σε σχέση με την αρχική ενεργειακή τους κατανάλωση ή τουλάχιστον κατά μία ενεργειακή κατηγορία κατά ΚΕΝΑΚ, σύμφωνα με το εκδοθέν Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (Π.Ε.Α.). Δεν είναι επιλέξιμες δράσεις ενεργειακής αναβάθμισης και εξοικονόμησης ενέργειας σε υφιστάμενα κτίρια ενεργειακής κατηγορίας Β και άνω.
Από το πρόγραμμα χρηματοδοτούνται ανά κατηγορία οι εξής δαπάνες:
Δράσεις Ενεργειακής Αναβάθμισης και Εξοικονόμησης Ενέργειας:
- Προσθήκη μόνωσης με τις προβλεπόμενες εργασίες για την προετοιμασία των επιφανειών, των υδρορροών τις στεγανώσεις και τις τελικές επιστρώσεις των δωμάτων (μόνο στο κέλυφος και στο δώμα ή τη στέγη).
- Προσθήκη σκιάστρων, συστημάτων ηλιοπροστασίας και άλλων στοιχείων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού κελύφους.
- Χρήση ειδικών επιχρισμάτων -ψυχρών υλικών- σε δώματα.
- Αντικατάσταση κουφωμάτων και υαλοπινάκων με νέα πιστοποιημένα, υψηλής ενεργειακής απόδοσης.
- Αντικατάσταση συστήματος καυστήρα/λέβητα/σωληνώσεων με σύστημα που επιτρέπει χρήση ΑΠΕ, φυσικού αερίου, υγραερίου.
- Αντικατάσταση παλαιού συστήματος κλιματισμού κεντρικού ή διαιρούμενου με εγκατάσταση νέου κεντρικού συστήματος υψηλής απόδοσης με όλες τις προβλεπόμενες εργασίες για την αποκατάστασης των χώρων δηλαδή καθαιρέσεις, τοποθέτηση ψευδοροφών κι επενδύσεων.
- Παρεμβάσεις που αφορούν σε σύστημα αντιστάθμισης στον καυστήρα / λέβητα σε συνδυασμό με μόνωση σωληνώσεων κλπ.
- Παθητικά ηλιακά συστήματα θέρμανσης, (όπως τοίχοι μάζας, τοίχοι Trombe, ηλιακοί χώροι και αίθρια). Ηλιακές καμινάδες.
- Παθητικά συστήματα φυσικού και ενεργειακού τεχνητού φωτισμού.
- Συστήματα και τεχνικές φυσικού ή/και μηχανικού δροσισμού – αερισμού, (free cooling, ανεμιστήρες οροφής κτλ). Εξωτερικά συστήματα ηλιοπροστασίας και σκίασης (μόνο μόνιμα στοιχεία εκτός τεντών και κουρτινών και εκτός κινητών εσωτερικών συστημάτων πχ κουρτινών, εσωτερικών περσίδων κα).
- Φυτεύσεις δωμάτων (πράσινες στέγες) κατάλληλου τύπου σε σχέση με τη βέλτιστη ενεργειακή απόδοση και τη στατική επάρκεια του κτιρίου.
- Συστήματα κλιματισμού κεντρικού ή διαιρούμενου υψηλής απόδοσης με όλες τις προβλεπόμενες εργασίες για την εγκατάσταση ή και την αποκατάσταση των χώρων δηλαδή καθαιρέσεις, τοποθέτηση ψευδοροφών κι επενδύσεων.
- Εγκατάσταση συστημάτων μετρήσεων, παρακολούθησης, καταγραφής, επεξεργασίας και προβολής – επιτόπου και διαδικτυακώς- των λειτουργικών στοιχείων και αποτελεσμάτων των ενεργειακών συστημάτων του κτιρίου, όπως ολοκληρωμένων συστημάτων διαχείρισης ενέργειας σε κτίρια (BEMS).
- Συνδέσεις με Δημόσιο Δίκτυο διανομής φυσικού αερίου και κατασκευή εσωτερικού δικτύου.
- Άλλες πρωτοποριακής τεχνολογίας ενεργειακές επεμβάσεις μόνιμου χαρακτήρα που βελτιώνουν την ενεργειακή συμπεριφορά των κτιρίων.
- Παρεμβάσεις αναβάθμισης και τροποποίησης υφισταμένων εγκαταστάσεων κεντρικής θέρμανσης ή/και κλιματισμού, με στόχο τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης. Χώροι και εγκαταστάσεις ΖΝΧ μόνο για τα ολοήμερα σχολεία.
- Βιοκλιματικές παρεμβάσεις στον περιβάλλοντα χώρο (έως ποσοστού 30% επί του συνολικού προϋπολογισμού της πρότασης.
Για τις παραπάνω δράσεις είναι επιλέξιμο το σύνολο των απαιτούμενων επιμέρους εργασιών, για την ολοκληρωμένη λειτουργική αποκατάσταση των κτιρίων.
Δράσεις ΑΠΕ:
- Φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις αυτόνομες μέγιστης ισχύος 5 kw ανά κτίριο, για επιδεικτικούς κυρίως λόγους.
- Εγκαταστάσεις αβαθούς γεωθερμίας.
- Εγκαταστάσεις καύσης βιομάζας.
- Μονάδες θερμικών ηλιακών συστημάτων.
- Παρεμβάσεις μετατροπής υφιστάμενων Η/Μ εγκαταστάσεων με σκοπό την προσαρμογή των λειτουργικών τους παραμέτρων στα δεδομένα των ΑΠΕ και την εν γένει βελτίωση των λειτουργικών τους χαρακτηριστικών και της απόδοσής τους.
- Κατασκευή εγκατάστασης ταυτόχρονης παραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας υψηλής αποδοτικότητας.
- Κατασκευή εγκατάστασης εκμετάλλευσης της παραγόμενης θερμικής ενέργειας από ΣΗΘΥΑ ή/και ΑΠΕ για παραγωγή ψύξης.
- Λοιπά απαιτούμενα έργα/εγκαταστάσεις/εξοπλισμός για την ασφαλή λειτουργία του συστήματος.
- Άλλα συστήματα εκμετάλλευσης ΑΠΕ (πλην ανεμογεννητριών), συστήματα θέρμανσης ή ψύξης, καθώς και αντλίες θερμότητας, για παραγωγή θερμικής και ψυκτικής ενέργειας, καθώς και αντλίες θερμότητας των οποίων ο εποχιακός βαθμός απόδοσης (SPF) είναι μεγαλύτερος από 1,15 Χ 1/η, όπου η είναι ο λόγος της συνολικής ακαθάριστης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας προς την κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με την Κοινοτική Οδηγία 2009/28/ΕΚ. Μέχρι να καθορισθεί νομοθετικά η τιμή του η, ο SPF πρέπει να είναι μεγαλύτερος από 3,3.
- Εξοπλισμός και εγκαταστάσεις Μηχανοστασίου.
Υποστηρικτικές και λοιπές δράσεις:
1. Υπηρεσίες Ενεργειακού Συμβούλου για ενεργειακά θέματα και Συμβούλου για θέματα προστασίας περιβάλλοντος. (ενεργειακή προμελέτη, υπηρεσίες συμβουλευτικές κατά την υλοποίηση της πράξης, συγγραφή κειμένων για τα ενεργειακά έργα σχετικές με ενέργειες δημοσιότητας) (έως 1,5% του π/υ).
2. Υπηρεσίες Τεχνικού Συμβούλου για τεχνικά θέματα.
3. Τεχνικές Μελέτες (προμελέτες, Οριστικές Μελέτες, τεύχη δημοπράτησης, μελέτες εφαρμογής).
4. Μελέτες Ενεργειακής Απόδοσης κτιρίου με βάση τον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) (εφόσον απαιτείται), Μελέτες Εφαρμογής και Τεύχη δημοπράτησης, τα οποία θα κληθεί ο δικαιούχος να υποβάλει μετά την κατ’ αρχήν έγκριση της πρότασης, στο πλαίσιο οριστικοποίησης της ένταξής της).
5. Ενεργειακές επιθεωρήσεις με βάση τον εγκεκριμένο Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ). Θα υποβληθούν υποχρεωτικά τα πριν την έναρξη υλοποίησης του έργου “Ex ante” Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίου (Π.Ε.Α.) ανά κτίριο, με τα προτεινόμενα σενάρια ενεργειακής αναβάθμισης και λόγο κόστους/οφέλους όχι μεγαλύτερο των 15 ετών, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Με το πέρας της υλοποίησης του έργου θα γίνουν “Ex post” Ενεργειακές επιθεωρήσεις – από Ενεργειακούς Επιθεωρητές του Σώματος Ενεργειακών Επιθεωρητών – και θα εκδοθούν τα αντίστοιχα Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίου (Π.Ε.Α.) ανά κτίριο, ώστε να αποδεικνύεται η άρτια, κατά την παρούσα πρόσκληση, κατασκευή του.
6. Ολοκληρωμένα Συστήματα μετρήσεων, παρακολούθησης, καταγραφής, επεξεργασίας και προβολής -επιτόπου και διαδικτυακώς- των λειτουργικών στοιχείων και αποτελεσμάτων των ενεργειακών συστημάτων του κτιρίου, (όπως ολοκληρωμένων συστημάτων διαχείρισης ενέργειας σε κτίρια (συστήματα BEMS)).
7. Συστήματα ελέγχου και διαχείρισης λειτουργίας των Η/Μ εγκαταστάσεων, με τη δυνατότητα μετρήσεων, συλλογής και καταγραφής των απαραίτητων δεδομένων και παραμέτρων όπως: εσωτερικές συνθήκες (θερμοκρασία, υγρασία, συγκέντρωση CO2 και άλλων ρύπων κ.λ.π.), μετεωρολογικά δεδομένα (ηλιακή ακτινοβολία, θερμοκρασία κ.α.), αποδόσεις λειτουργίας εγκαταστάσεων (κατανάλωση καυσίμου, απόδοση λειτουργίας), ενεργειακές καταναλώσεις κ.α.
8. Δράσεις δημοσιότητας (Πινακίδες έργου, Φυλλάδια ενημέρωσης και προβολής, Οδηγοί, Εγχειρίδια, Ιστότοποι κλπ), έως 0,5% του π/υ ή 4.000€ μέγιστο ανά πράξη.
9. Δράσεις για την ευαισθητοποίηση του κοινού. H διασφάλιση του επιδεικτικού χαρακτήρα ενός συστήματος και η προώθηση στις μαθητικές κοινότητες και, μέσω αυτών, στην κοινωνία, των αρχών και τεχνολογιών της αειφόρου ανάπτυξης και των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, θα επιτευχθεί:
- μέσω της διασφάλισης επισκεψιμότητας των νέων εγκαταστάσεων από τους μαθητές,
- της αναγραφής επ’ αυτών ή επί Πινακίδων των λειτουργικών αρχών και των τεχνικών χαρακτηριστικών τους,
- της εγκατάστασης ολοκληρωμένων Συστημάτων καταγραφής και παρουσίασης της ανά πάσα στιγμή και σωρευτικά παραγόμενης ενέργειας, των ποσοστών εξοικονόμησης ενέργειας και μέτρησης του αποτυπώματος διοξειδίου του άνθρακα,
- της εκπόνησης Οδηγών λειτουργίας και της κυκλοφορίας Φυλλαδίων,
- της δημιουργίας και συντήρησης Ιστοσελίδων κλπ.
