Όλο το non paper της τρόικας για την αγορά αερίου
Η σημερινή δομή της αγοράς αποτρέπει την ανάπτυξη κάθε ανταγωνισμού στις ελληνικές λιανικές αγορές αέριου. Η έλλειψη ανταγωνισμού είναι προφανής σήμερα και θα αποτρέψει την ελληνική οικονομία από το να επωφεληθεί από την άφιξη του ανταγωνιστικού αερίου όταν ο αγωγός TAP θα είναι πλήρως λειτουργικός, με οφέλη που μπορούν να φτάσουν τα 440 εκατ. ευρώ ετησίως.
Με αυτήν την παράγραφο ξεκινά το περίφημο non paper της τρόικας με το οποίο ζητούνται αλλαγές στη λιανική αγορά αερίου προκειμένου να αυξηθεί ο ανταγωνισμός. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται, η Ελλάδα πρέπει να εισαγάγει το κανονικό μοντέλο οργάνωσης της αγοράς διανομής και προμήθειας, ώστε να φθάσουν τα οφέλη του ανταγωνισμού και να γίνει πιο αποδοτικό το δίκτυο.
Μεταξύ των σημείων που αναφέρονται είναι τα εξής:
Για τις έξι ΕΠΑ (τρεις υφιστάμενες και τρεις νέες), αυτές καλύπτουν ένα σημαντικό μέρος της επικράτειας και τους έχει παραχωρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα η αποκλειστική εκμετάλλευση, επομένως δεν υπάρχει προοπτική για πελάτες με λιγότερες από 100 γιγαβατώρες να μπορούν να βρούν δικό τους προμηθευτή μέχρι τουλάχιστον το 2030.
Αυτή η κατανάλωση (100 γιγαβατώρες) είναι υψηλή και αποκλείει ακόμη και τους μεσαίους βιομηχανικούς καταναλωτές από το να επιλέγουν τον προμηθευτή τους στις περιοχές των ΕΠΑ. Στην πραγματικότητα υπάρχουν μόνο 12 εγκαταστάσεις στην Ελλάδα με ετήσια κατανάλωση άνω των 100 GWh και επομένως η προμήθεια αερίου σε νοικοκυριά, μικρές επιχειρήσεις ακόμη και μεγαλύτερους βιομηχανικούς καταναλωτές είναι μονοπώλιο των ΕΠΑ και της ΔΕΠΑ. Και επομένως δεν μπορεί να υπάρξει ή να αναπτυχθεί ανταγωνισμός
Ακόμη η δημιουργία δύο ακόμη ΕΠΑ θα χειροτερεύσει την κατάσταση καθώς επιλέγοντες πελάτες εκτός των περιοχών των υφιστάμενων ΕΠΑ θα χάσουν την επιλεξιμότητά τους και τη δυνατότητα να βρουν εναλλακτικό προμηθευτή.
Με δεδομένη την κατάσταση στην αγορά και τα μονοπώλια που έχουν παραχωρηθεί , δεν είναι ελκυστική η είσοδος στην αγορά νέου παίκτη καθώς αυτός δεν θα μπορεί να αποκτήσει μεγάλη πελατειακή βάση, ώστε να αποσβέσει τα κόστη του
Η προστατευμένη πελατειακή βάση της ΔΕΠΑ, επί της οποίας αποκομίζονται υψηλά περιθώρια, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη σταυροειδή επιδότηση πελατών που είναι εκτεθειμένοι στον ανταγωνισμό, καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολη κάθε νέα είσοδο.
Αποτελέσματα
Μερικά από τα αποτελέσματα που επικαλείται το έγγραφο ως δείγματα της έλλειψης ανταγωνισμού είναι:
Οι τιμές για τους μη επιλέγοντες πελάτες είναι πολύ υψηλότερες (22% το 2010, 42% 2011, 25% το 2012 και 26% το 2013) συγκριτικά με τους επιλέγοντες πελάτες της ΔΕΠΑ
Οι καταναλωτές που βρίσκονται και στις νέες ΕΠΑ μπορούν να συμμετάσχουν στις δημοπρασίες που γίνονται αυτή την περίοδο και οι οποίες εμφανίζουν 19% χαμηλότερες τιμές από τις συμβατικές των πελατών στις ΕΠΑ, κάτι που καταδεικνύει τα υψηλά περιθώρια των μη επιλεγόντων
Οι μειωμένες τιμές του δικτύου του ΔΕΣΦΑ πέρασαν μόνο στους επιλέγοντες πελάτες
Συνολικά οι καταναλωτές που προμηθεύονται από τις ΕΠΑ πληρώνουν 15 – 20% υψηλότερες τιμές από τους μεγάλους επιλέγοντες πελάτες.
Σύμφωνα με το non paper οι ΕΠΑ έχουν εκπληρώσει το σκοπό τους για την ανάπτυξη του δικτύου και δεν υπάρχουν ειδικές συνθήκες που να δικαιολογούν την ύπαρξή τους
Εν κατακλείδι η τρόικα προτείνει :
1. Την παύση με άμεση ισχύ της αποκλειστικής παραχώρησης για τις νέες ΕΠΑ που βασίζεται στο ισχύον μοντέλο των εν λειτουργία ΕΠΑ
2. Την τροποποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας προκειμένου να εφαρμοστεί το κανονικό μοντέλο της ΕΕ για παράδειγμα οι κανόνες που ισχύουν για τις δραστηριότητες προμήθειας και διανομής που προέρχονται από την τρίτη οδηγία για το φυσικό αέριο (π.χ. διαχωρισμό, τον καθορισμό των τελών, τη ρυθμιστική εποπτεία) και να καταστήσει όλους τους πελάτες των ΕΠΑ επιλέξιμους. Οι τροποποιήσεις θα πρέπει να έχουν άμεση επίδραση σε περιοχές όπου δεν έχουν χορηγηθεί παραχωρήσεις ΕΠΑ
3. Αναδιοργάνωση των υφιστάμενων ΕΠΑ, προκειμένου να διαχωρίσουν τις δραστηριότητες προμήθειας και δικτύου. Η επαναδιαπραγμάτευση των υφιστάμενων παραχωρήσεων ΕΡΑ θα πρέπει να γίνει με σεβασμό των νόμιμων προσδοκιών των σημερινών μετόχων των ΕΠΑ. Οι καταναλωτές σε περιοχές όπου χορηγήθηκαν παραχωρήσεις σε ΕΠΑ θα γίνουν επιλέξιμοι μόλις ολοκληρωθεί η επαναδιαπραγμάτευση των συμβάσεων, αλλά όχι αργότερα από το 2016
4. Θα πρέπει να ενημερωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τώρα που οι προηγούμενες παρεκκλίσεις που χορηγήθηκαν θα λήξουν το αργότερο έως το 2016.
Τι απαντά η κυβέρνηση
Τα τρία βασικά επιχειρήματα της κυβέρνησης απέναντι στην ισχυρή πίεση που ασκείται είναι τα εξής:
Πρώτον βρίσκεται σε εξέλιξη μια συνολικότερη συζήτηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την πορεία και τη μορφή της αγοράς αερίου. Δεν μπορεί η κυβέρνηση, λοιπόν να προχωρήσει σε αναμόρφωση της ελληνικής αγοράς προτού ολοκληρωθούν αυτές οι συζητήσεις
Δεύτερον, η Ελληνική Δημοκρατία έχει εξασφαλίσει εγκρίσεις και ειδικές παρεκκλίσεις από τα κοινοτικά όργανα, προτού προχωρήσει στην επιλογή του συγκεκριμένου μοντέλου οργάνωσης της αγοράς
Τρίτον, υπάρχουν υπογεγραμμένες συμβάσεις με μετόχους των ΕΠΑ, οι οποίοι θα πρέπει να αποζημιωθούν με σημαντικά χρηματικά ποσά εάν προχωρήσει η πρόταση της τρόικας. Τα ποσά αυτά είναι εύλογο ότι στην παρούσα συγκυρία ούτε υπάρχουν ούτε ακόμη και εάν υπήρχαν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αυτό το σκοπό.
Πηγή:capital.gr
