Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη
Διεξήχθη χθές η 5η συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη (ΕΠΠΕΡΑΑ), παρουσία του Υπουργού Αναπληρωτή ΠΕΚΑ, Σταύρου Καλαφάτη και του Γενικού Γραμματέα Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, Σωκράτη Αλεξιάδη. Στη συνεδρίαση συμμετείχαν, πέραν των υπηρεσιακών παραγόντων του ΕΠΠΕΡΑΑ, αρμόδιοι παράγοντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκπρόσωποι άλλων Υπουργείων και Διαχειριστικών Αρχών, εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των Επιμελητήριων και των κοινωνικών εταίρων.
Στον εναρκτήριο χαιρετισμό του ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ, Σταύρος Καλαφάτης, τόνισε ότι βασική προτεραιότητα της χώρας είναι να θεμελιώσουμε τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης, ως τη μόνη στρατηγική που μπορεί να δώσει μακροχρόνια προοπτική ευημερίας. Σύμφωνα με τον Υπουργό Αναπληρωτή, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου επικεντρώνει την προσπάθειά της σε δύο στόχους: αφενός στη μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου ώστε να ευνοείται η αειφορική διαχείριση των περιβαλλοντικών μέσων, του φυσικού αποθέματος και των αστικών κέντρων, αφετέρου στη διασφάλιση και σωστή αξιοποίηση των εργαλείων που αφορούν στο σχεδιασμό και που επιτρέπουν στην πράξη την εφαρμογή περιβαλλοντικής πολιτικής για την αναπτυξιακή στροφή της χώρας. «Σε έναν συνολικό επανασχεδιασμό που επιχειρεί η χώρα είναι όρος “sine qua non” το να δώσουμε προτεραιότητα στη χρηματοδότηση δράσεων με πολλαπλασιαστικό χαρακτήρα, σε τομείς που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη δυνατή προστιθέμενη αξία για τη χώρα και δημιουργούν νέες θέσεις απασχόλησης, ξεχνώντας την παραδοσιακή στατική αντιμετώπιση ετών και με αυτονόητο στόχο τον εξορθολογισμένο προϋπολογισμό των έργων» τόνισε ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ, Σταύρος Καλαφάτης. Σημείωσε μάλιστα ότι αυτή είναι η κεντρική λογική για την αξιοποίηση του ΕΠΠΕΡΑΑ, ως βασικού χρηματοδοτικού εργαλείου του ΥΠΕΚΑ, που προχωράει την υλοποίηση του με περισσότερο ορθολογικό τρόπο. Μέχρι το τέλος της παρούσας Προγραμματικής Περιόδου έχει δοθεί, πλέον, έμφαση στην αντιμετώπιση της υπερδέσμευσης και στην αύξηση της απορρόφησης. Όπως σημείωσε ο Υπουργός Αναπληρωτής, από τοn Ιούνιο του 2012 και μέχρι σήμερα έχει μειωθεί κατά 30% το ποσοστό της υπερδέσμευσης, ενώ η ενεργοποίηση του Προγράμματος φτάνει πλέον στο 81%και η απορρόφηση στο 50% του προϋπολογισμού του. Αυτό το ποσοστό ενεργοποίησης και απορρόφησης επιτεύχθηκε στο πλαίσιο ενός ένα πολυσχιδούς Προγράμματος και εν μέσω οικονομικής κρίσης. Όλες οι δαπάνες του Προγράμματος κατευθύνονται σε τομείς προτεραιότητας, ώστε να αποφεύγεται ο κατακερματισμός των δαπανών, σε τομείς που σχετίζονται με:
- τη συμμόρφωση στις Κοινοτικές Οδηγίες,
- την προστασία του φυσικού και του δομημένου Περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων,
- την ενεργειακή μας επάρκεια
- σε καινοτόμες δράσεις που έχουν πολλαπλασιαστικά οφέλη, δημιουργώντας ταυτόχρονα νέα κουλτούρα στον υποψήφιο επενδυτή.
Ο Υπουργός Αναπληρωτής, Σταύρος Καλαφάτης, σημείωσε: «Ειδικά για το τελευταίο, θέλω να τονίσω ότι αποτελεί και κεντρικό προσανατολισμό του Προγράμματος για την επόμενη προγραμματική περίοδο: Καινοτομία και πράσινη επιχειρηματικότητα». Κλείνοντας την τοποθέτησή του τόνισε ότι εκείνο που έχει νόημα να αναδειχτεί, είναι η κεντρική προτεραιότητα του Υπουργείου να βελτιώνουμε διαρκώς τις παραμέτρους που υποστηρίζουν την άρρηκτη σύνδεση της περιβαλλοντικής προστασίας με την αναπτυξιακή διαδικασία, ως αλληλοσυμπληρούμενες έννοιες. Και τελικά να μεταφράζουμε κάθε στιγμή αυτή τη σχέση σε ουσιώδη και στέρεα κοινωνικά οφέλη, με δεδομένα τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια της χώρας μας μέσα σε μια εξαιρετικά δυσχερή οικονομική συγκυρία και την προσήλωσή της στις βασικές αξίες της ευρωπαϊκής μας οικογένειας.
Στην ομιλία του ο Γενικός Γραμματέας Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, Σωκράτης Αλεξιάδης, ανέλυσε τη σύνδεση των στόχων της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020» με το ΥΠΕΚΑ, τις προκλήσεις και τις ανάγκες της χώρας τα επόμενα χρόνια σε σχέση με αυτή και σημείωσε ότι το ΥΠΕΚΑ, μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη χρηματοδοτεί σχετικές δράσεις, με καθαρά αναπτυξιακή στροφή, ξεχνώντας την παραδοσιακή στατική αντιμετώπιση ετών, προσδίδοντας προστιθέμενη αξία σε αυτές, ενισχύοντας τις επενδύσεις, παρέχοντας ρευστότητα απ’ ευθείας στην αγορά και ανατάσσοντας παράλληλα τον παραγωγικό και κοινωνικό ιστό. Όπως ανέφερε, «το ΕΠΠΕΡΑΑ σε όλη τη χώρα υπηρετεί μια ισχυρή περιβαλλοντική πολιτική που προστατεύει το Περιβάλλον και το αξιοποιεί ως αναπτυξιακό απόθεμα.». Ο Γενικός Γραμματέας, Σωκράτης Αλεξιάδης, τόνισε ότι το ΕΠΠΕΡΑΑ είναι ένα Πρόγραμμα πολυσχιδές και σύνθετο στην διαχείρισή του, περιλαμβάνοντας δράσεις σε όλες τις θεματικές κατηγορίες: από τη διαχείριση των Προστατευόμενων περιοχών, στον έλεγχο της ποιότητας των υπογείων και επιφανειακών υδάτων, στη διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων, στις πράσινες υποδομές με κατασκευή έργων βιοκλιματικού σχεδιασμού μέχρι τις κρατικές ενισχύσεις ιδιωτών καταναλωτών σε θέματα εξοικονόμησης ενέργειας. Ο Γενικός Γραμματέας εξήρε το ρόλο του στελεχιακού δυναμικού του ΕΠΠΕΡΑΑ που διαθέτει τη μεγάλη τεχνογνωσία, ικανότητα διαχείρισης περιβαλλοντικών δράσεων επί σειρά ετών, ικανότητα διαχείρισης και συντονισμού δράσεων συμμόρφωσης της χώρας σε Κοινοτικές Οδηγίες με δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα και ειδικούς όρους εφαρμογής.
Ο κ. Αλεξιάδης παρουσίασε αναλυτικά στοιχεία υλοποίησης του προγράμματος, αναφέροντας ότι η συμβασιοποίηση του προγράμματος ΕΠΠΕΡΑΑ ανέρχεται στο ποσοστό του 81% και οι δαπάνες σε ποσοστό 50% του προγράμματος, όταν τα ποσοστά αυτά, τέλος του 1ου εξαμήνου του 2012 ήταν 41% και 26% αντιστοίχως. Επισήμανε, μάλιστα, ότι δεδομένης της μεγάλης αύξησης των δαπανών και των συμβασιοποιήσεων μέσα σε ένα χρόνο και δεδομένου ότι αφενός μεν το Πρόγραμμα έχει ενεργοποιηθεί ουσιαστικά από το 2011, ήτοι τα τελευταία 2,5 χρόνια, αφετέρου δε ότι η μεγάλη απορρόφηση προκύπτει προς το τέλος της Προγραμματικής Περιόδου (2015), δεν υπάρχει επισφάλεια απώλειας Κοινοτικών Πόρων. Ο Γενικός Γραμματέας τόνισε ότι τον τελευταίο χρόνο, κι ενώ το Πρόγραμμα στις αρχές του 2011 παρουσίαζε επιβάρυνση λόγω έντονης υπερδέσμευσης, καταφέραμε να μειώσουμε την υπερδέσμευση στοχεύοντας μέχρι τέλος του 2013 να έχουμε εξορθολογήσει πλήρως το πρόγραμμα, ώστε να υπάρχει στοιχειώδης ασφάλεια, σε ένα τόσο πολυσχιδές πρόγραμμα, για να μην απολέσουμε Κοινοτικούς Πόρους. Χρειάζεται να αναφερθεί ότι η προσπάθεια αυτή γίνεται εν μέσω οικονομικής κρίσης και αντίδρασης, δικαιολογημένης, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Όσον αφορά στην ουσία του Πεδίου Πολιτικής της χρηματοδότησης του Τομεακού Προγράμματος του ΕΠΠΕΡΡΑ 2007 -2013, ο Γενικός Γραμματέας Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, Σωκράτης Αλεξιάδης, παρέθεσε επιγραμματικά βασικούς άξονες και κύρια μεγάλα έργα που αποτελούν τον κινητήριο μοχλό του Προγράμματος και σηματοδοτούν την επίτευξη των στόχων του.
Στον Άξονα 1 για την «Προστασία Ατμοσφαιρικού Περιβάλλοντος & Αστικές Μεταφορές – Αντιμετώπιση Κλιματικής Αλλαγής – Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας» έχουν ενταχθεί:
- το έργο «Τηλεθέρμανση Πτολεμαΐδας – σύνδεση με τον ΑΗΣ/ΔΕΗ Καρδιάς και επεκτάσεις δικτύου τηλεθέρμανσης» με σύμβαση προϋπολογισμού 18 εκατομμυρίων και με τελικό δικαιούχο τη Δημοτική Επιχείρηση Τηλεθέρμανσης Πτολεμαΐδας, και
- το έργο της «Επέκτασης Γραμμής 3 του Μετρό Αθήνας, τμήμα “Αιγάλεω – Αγία Μαρίνα”» με σύμβαση προϋπολογισμού 56 εκατομμυρίων και με τελικό δικαιούχο την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε.
Στον Άξονα 2 για την «Προστασία και Διαχείριση Υδατικών Πόρων» έχουν ενταχθεί:
- το έργο «Κατασκευή κεντρικών αποχετευτικών αγωγών παραλιακών οικισμών από Δήμο Ερινέου έως Δήμο Αιγείρας» με σύμβαση προϋπολογισμού 25 εκατομμυρίων και με τελικό δικαιούχο την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, και
- το έργο «Ύδρευση – διυλιστήριο από τεχνητή λίμνη Πηνειού Δήμου Αμαλιάδας» με σύμβαση προϋπολογισμού 17 εκατομμυρίων και με τελικό δικαιούχο τον Δήμο Ηλίδας
Στον Άξονα 3 για την «Πρόληψη και αντιμετώπιση περιβαλλοντικού κινδύνου» έχουν ενταχθεί:
- το έργο «Διευθέτηση ρέματος Εσχατιάς από πλατεία Ίλιου έως συμβολή αγωγού Ευπυρίδων» με σύμβαση προϋπολογισμού 81 εκατομμυρίων και με τελικό δικαιούχο την Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων
Στον Άξονα 4 για την «Προστασία Εδαφικών Συστημάτων & Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων» έχουν ενταχθεί:
- το έργο «Κατασκευή ΧΥΤΑ 1ης Διαχειριστικής Ενότητας Ιωαννίνων Περιφέρειας Ηπείρου» με σύμβαση προϋπολογισμού 12 εκατομμυρίων και με τελικό δικαιούχο την Δ/νση Τεχνικών Έργων Περιφέρειας Ηπείρου
Στον Άξονα 6 για την «Προστασία Ατμοσφαιρικού Περιβάλλοντος & Αντιμετώπιση Κλιματικής Αλλαγής» έχουν ενταχθεί:
- το έργο «Αξιολόγηση περιβαλλοντικού θορύβου στο πλαίσιο εφαρμογής της οδηγίας 2002/49/ΕΚ για τα πολεοδομικά συγκροτήματα: Πάτρας, Λάρισας, Βόλου, Ιωαννίνων, Ηρακλείου Κρήτης, Χανίων, Αγρινίου, Κέρκυρας και Καβάλας» με σύμβαση προϋπολογισμού 2 εκατομμυρίων και με τελικό δικαιούχο το ΥΠΕΚΑ
Στον Άξονα 7 για την «Προστασία & Διαχείριση Υδατικών Πόρων» έχουν ενταχθεί:
- το έργο «Κατάρτιση Σχεδίων Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών των Υδατικών Διαμερισμάτων Θεσσαλίας, Ηπείρου και Δυτικής Στερεάς Ελλάδας» με σύμβαση προϋπολογισμού 2,5 εκατομμυρίων και με τελικό δικαιούχο την Ειδική Γραμματεία Υδάτων του ΥΠΕΚΑ
Στον Άξονα 8 για την «Πρόληψη & Αντιμετώπιση Περιβαλλοντικού Κινδύνου» έχουν ενταχθεί:
- το έργο «Προμήθεια εξοπλισμού αντιπυρικής προστασίας περιοχών NATURA» προϋπολογισμού 25 εκατομμυρίων με τελικό δικαιούχο το Αρχηγείο του Πυροσβεστικού Σώματος, το οποίο βρίσκεται σε διαγωνιστική διαδικασία
Στον Άξονα 10 για την «Θεσμοί & μέσα άσκησης αποτελεσματικής περιβαλλοντικής πολιτικής» έχουν ενταχθεί:
- το έργο «Αξιολόγηση, Αναθεώρηση και Εξειδίκευση 8 Περιφερειακών Πλαισίων Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης» με σύμβαση προϋπολογισμού 2 εκατομμυρίων και με τελικό δικαιούχο την Δ/νση Χωροταξίας του ΥΠΕΚΑ.
Κλείνοντας ο κ. Αλεξιάδης τόνισε ότι η Στρατηγική του ΥΠΕΚΑ δεν περιορίζεται στην προστασία του περιβάλλοντος, την ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων, την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργεί η παγκόσμια κλιματική αλλαγή και την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών με βιώσιμο και ασφαλή τρόπο. Στοχεύει επιπλέον στην υιοθέτηση ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου, κύρια συνιστώσα του οποίου είναι η διερεύνηση και ενίσχυση αναπτυξιακών και επενδυτικών ευκαιριών με πλήρη εξασφάλιση των προϋποθέσεων της αειφορίας, αλλά και μέσω των προϋποθέσεων αυτών.
Ο Προϊστάμενος της Ειδικής Υπηρεσία Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη – ΕΠΠΕΡΑΑ, Νικόλαος Μαμαλούγκας, παρουσίασε απολογιστικά στοιχεία της εξέλιξης του Προγράμματος και ανέλυσε τις δράσεις του Προγράμματος. Οι συμμετέχοντες τοποθετήθηκαν επί της εξέλιξης και των προοπτικών του Επιχειρησιακού Προγράμματος.
