Μνημόνιο ενεργειακής συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ για υποβρύχιο καλώδιο μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος
Νέο κεφάλαιο στις ενεργειακές εξελίξεις της Ανατολικής Μεσογείου ανοίγει το Μνημόνιο Κατανόησης για την ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας- Κύπρου- Ισραήλ που αναμένεται να υπογραφεί στη Λευκωσία, την ίδια ημέρα που ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς θα συναντηθεί στην Ουάσιγκτον με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα.
Το Μνημόνιο θα υπογράψουν ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης, ο οποίος μεταβαίνει σήμερα στη Λευκωσία, ο υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού της Κϋπρου Γιώργος Λακκοτρύπης και ο υπουργός Υδάτων και Ενεργειακών Πόρων του Ισραήλ Silvan Shalom. Θα συνοδευτεί με κοινή διακήρυξη των τριών υπουργών για το υποβρύχιο καλώδιο μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος που θα συνδέει το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα.
Οι τρεις υπουργοί θα έχουν διήμερη συνάντηση εργασίας, που ξεκινά σήμερα και ολοκληρώνεται την Πέμπτη με τις υπογραφές, «στο πλαίσιο της πολιτικής προώθησης της περιφερειακής συνεργασίας στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου», όπως ανακοίνωσε χθες το υπουργείο. Το Μνημόνιο εκτός από τον τομέα Ενέργειας (υποδομές, έρευνα και ανάπτυξη ΑΠΕ και φυσικοί πόροι) καλύπτει επίσης τη συνεργασία στην Προστασία του Περιβάλλοντος και τη Διαχείριση των Υδάτινων Πόρων.
Πιέσεις
Η συμφωνία των τριών χωρών για την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας έρχεται σε μία περίοδο που το Τελ Αβίβ πιέζεται να λάβει τις αποφάσεις για τη διαδρομή που θα ακολουθήσουν οι εξαγωγές αερίου από τα γιγαντιαία κοιτάσματα που έχουν ανακαλυφθεί και ενώ η Κύπρος περιμένει τον Οκτώβριο τα αποτελέσματα από τη νέα επιβεβαιωτική γεώτρηση, που διεξάγει η αμερικανική εταιρία Noble στο «οικόπεδο» Αφροδίτη. Οσο για τους «ελληνικούς υδρογονάνθρακες», παρότι οι επιστημονικές ενδείξεις από την πλήρη επεξεργασία των δεδομένων που έχουν συγκεντρώσει οι σεισμικές έρευνες νότια της Κρήτης αναμένονται ως τις αρχές του 2014, τα πρώτα στοιχεία είναι ενθαρρυντικά και ήδη επιδεικνύεται έντονο ενδιαφέρον.
Χθεσινή ανταπόκριση του πρακτορείου Reuters αναφέρει πως οι ενεργειακές εταιρείες που αναπτύσσουν τα κοιτάσματα του Ισραήλ , με επικεφαλής την αμερικανική Noble, βρίσκονται ήδη σε συζητήσεις για την εξαγωγή αερίου στην Ευρώπη μέσω αγωγού προς την Τουρκία και παράλληλα εξετάζουν τη δυνατότητα εξαγωγής με αγωγούς προς την Ιορδανία, την Αίγυπτο και την Παλαιστίνη.
Σενάρια
Στα σενάρια που έχουν δει το φως της δημοσιότητας για τη μεταφορά του ισραηλινού και του κυπριακού αερίου ήταν και η κατασκευή αγωγού προς την Ελλάδα, αλλά Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον φαίνεται να προτιμούν την οικονομικότερη διαδρομή του αγωγού μέσω Τουρκίας κάτι που προς το παρόν προβληματίζει το Ισραήλ και προκαλεί την κατηγορηματική αντίθεση της Λευκωσίας.
Μάλιστα λίγες εβδομάδες πριν ανακοινωθεί η επιλογή του αγωγού ΤΑΡ, αξιωματούχοι της Ε.Ε. είχαν επισκεφθεί το Τελ Αβίβ και είχαν επαφές με Ισραηλινούς αξιωματούχους προκειμένου να τους πείσουν να δεχθούν τη λύση του αγωγού προς Τουρκία και τη μεταφορά ισραηλινού αερίου μέσω του ΤΑΡ στην Ευρώπη.
Το Τελ Αβίβ για λόγους ασφαλείας αλλά και μη εξάρτησης από την Τουρκία έχει κρατήσει επιφυλακτική στάση, ακόμα και μετά την επαναπροσέγγιση με την ‘Αγκυρα, με τη διαμεσολάβηση του Αμερικανού Προέδρου.
Σε πρώτο στάδιο οι εξαγωγές θα γίνουν μέσω τερματικού υγροποιημένου αερίου (LNG), που έχει συμφωνηθεί να κατασκευαστεί στο Βασιλικό της Κύπρου, ενώ η ισραηλινή κυβέρνηση δεν κρύβει πως θα ήθελε σταθμό LNG και σε ισραηλινό έδαφος, όπως αναφέρουν τοπικά μέσα ενημέρωσης.
Συνεργασία
Η ελληνική πλευρά «βλέπει» συνεργασία για τη μεταφορά του αερίου και μέσω των εγκαταστάσεων της Ρεβυθούσας αλλά και νέων σταθμών LNG, ενώ από το 2011 τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία είχαν εξετάσει τον αγωγό μέσω Ελλάδας, ο οποίος θα μπορούσε να τροφοδοτήσει τον ΤΑΡ, τον αγωγο που προορίζεται για τη μεταφορά του αζέρικου αερίου στην Ευρώπη και περνά από την Ελλάδα, την Αλβανία και την Ιταλία.
Ας σημειωθεί ότι κατά την παραμονή του στις ΗΠΑ ο πρωθυπουργός θα συναντηθεί και με τον επικεφαλής του Αμερικανο-Εβραϊκού Συμβουλίου κ. Ντ. Χάρις.
Mε την εκμετάλλευση του κυπριακού και ισραηλινού αερίου συνδέεται και το πρότζεκτ για το καλώδιο μεταφοράς ρεύματος που θα συνδέει τις τρεις χώρες.
Με ισχύ 2.000MW
Οπως ανακοίνωσε χθες το υπουργείο Περιβάλλοντος, οι υπουργοί των τριών χωρών θα εκδώσουν κοινή διακήρυξη με την οποία θα δηλώνουν την υποστήριξή τους στο έργο «Eurasia Ιnterconnector», το καλώδιο που θα διασυνδέει τα συστήματα ηλεκτρισμού της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ.
Το καλώδιο μήκους 870 χιλ. θα ποντιστεί στα 200 μέτρα κάτω από τη θάλασσα και θα έχει μεταφορική ισχύ 2.000MW. Tα πρώτα 200 χλμ. θα συνδέουν την Κύπρο με το Ισραήλ και τα υπόλοιπα 670 χλμ την Κύπρο με την Κρήτη, απ’ όπου θα μπορεί να συνδεθεί με την ηπειρωτική Ελλάδα είτε μέσω του καλωδίου Κρήτης – Πελοποννήσου που προγραμματίζεται από το ελληνικό σύστημα, είτε μέσω άλλου καλωδίου. Το «Eurasia Interconnector» πριν λίγες ημέρες εντάχθηκε στα «Εργα Κοινού Ενδιαφέροντος» της Ε.Ε., έπειτα από συντονισμένες ενέργειες της Ελλάδος και της Κύπρου, όπως δήλωσε ο κ. Μανιάτης.
Το συνολικό κόστος κατασκευής του καλωδίου τοποθετείται σε περίπου 1,5 δισ. ευρώ και θα μεταφέρει ηλεκτρισμό που θα παράγεται από νέες ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες φυσικού αερίου που θα κατασκευαστούν στην Κύπρο. Στο πρότζεκτ του καλωδίου συμμετέχει η ΔΕΗ Quantum με έδρα την Κύπρο και ισραηλινές εταιρείες. Ο αρχικός προγραμματισμός προέβλεπε έναρξη κατασκευής το 2013 και ολοκλήρωση το 2016. Κατά την επίσκεψή του στη Λευκωσία ο κ. Μανιάτης θα έχει επίσης διμερείς συνομιλίες με τους Κύπριους ομολόγους του Γιώργο Λακκοτρύπη και Νίκο Κουγιάλη για την πορεία των εργασιών εξόρυξης φυσικού αερίου στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου και την πορεία των ερευνών στον ελληνικό χερσαίο και θαλάσσιο χώρο.
Οι υπουργοί
Το Μνημόνιο θα υπογράψουν ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης, ο οποίος μεταβαίνει σήμερα στη Λευκωσία, ο υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού της Κύπρου Γιώργος Λακκοτρύπης και ο υπουργός Υδάτων και Ενεργειακών Πόρων του Ισραήλ Silvan Shalom.
Το Μνημόνιο εκτός από τον τομέα Ενέργειας (υποδομές, έρευνα και ανάπτυξη ΑΠΕ και φυσικοί πόροι) καλύπτει επίσης τη συνεργασία στην Προστασία του Περιβάλλοντος και τη Διαχείριση των Υδάτινων Πόρων.
