Στα χρόνια των μεγάλων ανατροπών στις δομές της κοινωνίας, του κράτους και της οικονομίας, ανατρέπονται οι ιδέες και το σημαινόμενο των λέξεων.

Για παράδειγμα, κάποτε θεωρούσαμε ως προοδευτική πράξη τη διόγκωση του κράτους, την κρατικοποίηση επιχειρήσεων, την αύξηση των κρατικών δαπανών. Για τους παλαιότερους, απόρροια αυτής της προοδευτικότητας ήταν και η σοσιαλμανία του Κωνσταντίνου Καραμανλή μετά το 1974.

Προοδευτική πράξη θεωρούνταν την επόμενη δεκαετία, δηλαδή του 1980, η ανάληψη από το κράτος των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων μέσω του Οργανισμού Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων, ενώ μέχρι το ξέσπασμα της κρίσης στο φάσμα της προοδευτικότητας συγκαταλέγονταν και οι μεγάλες αυξήσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων.

Η κρίση έθεσε υπό… κρίση όχι μόνο το κράτος, όχι μόνο τους θεσμούς και το πολιτικό σύστημα, αλλά και τις κυρίαρχες ιδέες που διαπερνούσαν την κοινωνία.

Τώρα το μικρός κράτος που δεν σπαταλά τους πόρους της κοινωνίας θεωρείται από όλο και περισσότερους πολίτες προοδευτική προσέγγιση. Η αμφισβήτηση του συνδικαλιστικού κατεστημένου και του πολιτικού συστήματος όπως το γνωρίσαμε είναι πράξη προοδευτική. Η μείωση του χρέους, έστω και με θυσίες, για να αποτραπεί η χρεοκοπία της χώρας εμπεριέχει σπέρματα της νέας προοδευτικότητας.

Οι αλλαγές που έγιναν είναι μικρές ακόμα. Σταδιακά, όμως, όσο η κοινωνία θέτει τα νέα ζητήματα που προκύπτουν από τη νέα ζωντανή και κοχλάζουσα πραγματικότητα, θα πυκνώνουν οι μεταλλάξεις, θα δρομολογούνται αλλαγές στις ιδεολογίες, αλλά και στη συνείδηση των πολιτών.

Η διεργασία αυτή εφόσον ολοκληρωθεί θα είναι η πιο μεγάλη αλλαγή, καθώς και η μεγαλύτερη εγγύηση πως η χώρα θα ξεπεράσει την κρίση και θα βαδίσει σε νέους δρόμους.

Του Θανάση Λυρτσογιάννη
Πηγή: imerisia.gr