Παρ’ ότι το 50% των δανείων της ΕΤΕπ είναι "πράσινο", εξακολουθεί να χρηματοδοτεί τα έργα του άνθρακα
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) είναι πιο πράσινη από ποτέ, δανείζοντας πλέον το ήμισυ των ετησίων κεφαλαίων της προς υποστήριξη των ενεργειακών προγραμμάτων στην εξέλιξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην επίτευξη υψηλότερης ενεργειακής απόδοσης. Παρ’ όλα αυτά, εξακολουθεί να χρηματοδοτεί τα έργα του άνθρακα, πράγμα που έρχεται σε αντίθεση με την κλιματική πολιτική της ΕΕ και πρέπει να σταματήσει πάραυτα.
Κάποιοι από τους κορυφαίους πολιτικούς, όπως ο υπουργός Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου George Osborne, είναι της γνώμης ότι, δεδομένης της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης, δεν έχουμε την πολυτέλεια να «πρασινίσουμε» αυτή τη στιγμή. Μέγα λάθος. Η κλιματική αλλαγή δεν είναι μόνο περιβαλλοντικό πρόβλημα, έχει γίνει ήδη αιτία θανάτου. Μια πρόσφατη έκθεση σχετικά με την ευπάθεια στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής διαπίστωσε ότι ήδη περίπου 400.000 άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως σε όλο τον κόσμο εξ αιτίας της και ταυτόχρονα προκαλεί ζημία ύψους 930 δισ. ευρώ ετησίως στην παγκόσμια οικονομία.
Ο Ενεργειακός Χάρτης της ΕΕ για το 2011, ένα έγγραφο που καταγράφει τις φιλοδοξίες της ΕΕ και υποστηρίχθηκε από όλα τα κράτη-μέλη εκτός από την Πολωνία, αναφέρει την ανάγκη για μια μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα της τάξεως του 80% μέχρι το 2050. Το άνοιγμα νέων σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με την καύση άνθρακα θα καταστήσουν την επίτευξη του στόχου αυτού αδύνατη, δεδομένου του ότι εκπέμπουν υψηλά επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο είναι το κύριο αέριο του θερμοκηπίου. Λαμβάνοντας υπόψη τον πλήρη κύκλο ζωής (συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής και του παροπλισμού) τους, ανά μονάδα ηλεκτρικής ενέργειας, τα εργοστάσια άνθρακα εκπέμπουν περίπου το διπλάσιο ποσοστό διοξειδίου του άνθρακα από ό,τι αυτά του φυσικού αερίου, οκτώ φορές περισσότερο από τους πυρηνικούς σταθμούς και 32 φορές περισσότερο από τα αιολικά πάρκα.
Από το 2007, η ΕΤΕπ έχει χορηγήσει συνολικά 1,88 δισ. ευρώ σε τρία προγράμματα άνθρακα στη Σλοβενία, τρία στην Πολωνία, δύο στη Γερμανία και ένα στη Ρουμανία, την Ιταλία και την Ελλάδα. Είναι αλήθεια ότι η ΕΤΕπ έχει λάβει την κλιματική αλλαγή υπόψη της κατά τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων σε κάποιο βαθμό. Κανόνας της είναι ότι το νέο εργοστάσιο θα πρέπει να αντικαταστήσει ένα από τα υπάρχοντα εργοστάσια καύσης άνθρακα ή λιγνίτη και να οδηγήσει σε μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε σύγκριση με το παλιό εργοστάσιο κατά τουλάχιστον 20%. Πρέπει επίσης να είναι «έτοιμο να δεσμεύσει τον άνθρακα», έτσι ώστε αν η δέσμευση και η αποθήκευση άνθρακα (CCS) αποδειχθεί ότι είναι οικονομική σε μεγάλη κλίμακα, να μπορεί να εγκατασταθεί στο εργοστάσιο. Αυτό, όμως, παραμένει ένα πολύ μεγάλο «αν» και η αποτυχία της ΕΕ μέχρι στιγμής να χορηγήσει χρήματα στην όποια επίδειξη της CCS δεν είναι καλός οιωνός για την ταχεία πρόοδο. Στην πράξη, η απαίτηση ότι ένα εργοστάσιο θα πρέπει να είναι έτοιμο για τη δέσμευση άνθρακα δεν είναι τίποτα άλλο παρά η εξασφάλιση να υπάρχει ένα ελεύθερο κομμάτι γης κατάλληλο για εγκατάσταση της CCS κοντά στο νέο σταθμό παραγωγής ενέργειας.
Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, όπως και όλες οι μορφές ρύπανσης, έχουν εξωτερικεύσεις. Η ΕΕ έχει ένα σχέδιο για να αναγκάσει τους υπεύθυνους για τη ρύπανση να πληρώσουν, το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών. Αλλά η τιμή του προστίμου υπό αυτό το σύστημα βρίσκεται μόλις κάτω από τα 8 Ευρώ ανά τόνο, ποσό υπερβολικά χαμηλό για να έχει την οποιαδήποτε επίδραση στις επενδυτικές αποφάσεις.
Τουλάχιστον, η ΕΤΕπ χρησιμοποιεί αντ’ αυτού αυτό που αποκαλεί «οικονομική τιμή του άνθρακα». Η οικολογική τιμή του άνθρακα είναι ο υπολογισμός του συνολικού κόστους της καύσης ενός τόνου, και επί του παρόντος ορίζεται στα 30 Ευρώ ανά τόνο. Η τιμή αυτή από τώρα και στο εξής θ’ αυξάνεται κατά 1 Ευρώ ετησίως.
Ωστόσο, αυτό δεν εμποδίζει την ΕΤΕπ από το να δανείζει σε έργα άνθρακα που δεν περιλαμβάνουν την CCS. Έτσι, η οικονομική τιμή μπορεί να είναι θεωρητικά ένα καλό μέσο επιβολής πολιτικής, αλλά δεν σταματά πραγματικά την ΕΤΕπ από το να δανείζει σε έργα που νομίζει ότι θα είναι οικονομικά επικερδή. Ο δανεισμός αυτός ισοδυναμεί με μια μαζική επιδότηση του άνθρακα, πράγμα το οποίο υπονομεύει το στόχο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η ΕΤΕπ παίρνει σήμερα αποφάσεις για τα ενεργειακά έργα με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές του έγγραφου της ενεργειακής πολιτικής της του 2006, αλλά διεξάγει διαβουλεύσεις σχετικά με μια νέα προσέγγιση, την οποία θα έχει ως στόχο να υιοθετήσει του χρόνου. Η επιστήμη και η κατανόηση της κλιματικής αλλαγής έχουν προχωρήσει σημαντικά από το 2006 και η κατάσταση είναι πολύ πιο επείγουσα από τότε. Μια αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά τουλάχιστον 2 βαθμούς φαίνεται πως είναι πλέον αναπόφευκτη, με κύρια αιτία γι’ αυτό την καύση του άνθρακα. Η κορυφαία προτεραιότητα για την νέα πολιτική της ΕΤΕπ θα πρέπει να είναι η διακοπή του δανεισμού προς όλα τα εργοστάσια καύσης άνθρακα και λιγνίτη, εκτός εάν είναι εξοπλισμένα με την CCS. Χωρίς την αλλαγή αυτή, η ΕΤΕπ θα συνεχίσει να υπονομεύσει τις κλιματικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πηγή:www.capital.gr
