Η 6ετία των παθών για τους Έλληνες καταναλωτές ρεύματος
Μπορεί η ΔΕΗ να παγώνει τα τιμολόγιά της και όμως τελικά οι καταναλωτές να πληρώνουν αυξήσεις που ξεπερνούν το 10% στους λογαριασμούς ρεύματος; Σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην έκθεση του Οργανισμού Συνεργασίας Ρυθμιστικών Αρχών ACER και του Συμβουλίου Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της Ευρώπης (CEER) και βέβαια μπορεί.
Τι ακριβώς δείχνει η έκθεση των δύο οργανισμών που δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα και αναλύει την κατάσταση στις αγορές ενέργειας της Ευρώπης;
Η Ελλάδα αναδεικνύεται σε πρωταθλήτρια στο ρυθμό αύξησης του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας την περίοδο 2008 – 2013 με ρυθμό που ξεπερνά το 10%. Για το βιομηχανικό ρεύμα κατατάσσεται στην τρίτη θέση πανευρωπαϊκά.
Που οφείλεται αυτή η πρωτιά με δεδομένο ότι στην επίμαχη περίοδο, η ΔΕΗ είχε προχωρήσει τρεις φορές σε αυξήσεις στα τιμολόγιά της (2008, 2010 και 2012);
Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, η Ελλάδα μαζί με την Ισπανία και τη Λιθουανία, εμφανίζουν το μεγαλύτερο ποσοστό των αυξήσεών τους στις ρυθμιζόμενες χρεώσεις και όχι στο ανταγωνιστικό σκέλος της ενέργειας. Έτσι για παράδειγμα στην Ελλάδα την επίμαχη περίοδο αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 13,8% ετησίως τα μη ανταγωνιστικά κόστη ενέργειας που περιλαμβάνουν, τις χρεώσεις δικτύου, τους φόρους, τον ΦΠΑ, το ΕΤΜΕΑΡ και τις ΥΚΩ.
Με απλά λόγια η βασική αιτία πίσω από τις αυξήσεις στο ρεύμα δεν ήταν αυτό καθαυτό το κόστος του ρεύματος, όσο η αύξηση στις πέριξ του ρεύματος χρεώσεις.
Ως προς την διαμόρφωση της τελική τιμής του ρεύματος μετά από φόρους στην Ελλάδα αυτή αποτελείται σε ποσοστό 53% από το κόστος της ενέργειας (δηλαδή τα κόστη ΔΕΗ) κατά 18% από τις χρεώσεις δικτύου, ενώ 18% της τιμής προέρχεται από φόρους και 12% από χρεώσεις για ΑΠΕ. Στις περισσότερες χώρες το κόστος αυτό κυμαίνεται μεταξύ 46% και 34%, που σημαίνει ότι εάν η Ελλάδα αναζητεί μειώσεις στα κόστη ρεύματος μπορεί να τις βρει κυρίως στα κόστη παραγωγής του ρεύματος και λιγότερο στη μεταφορά και τους φόρους. Και οι χρεώσεις ΑΠΕ πάντως αποτελούν σημαντικό κομμάτι της τελικής τιμής συγκριτικά με τις άλλες χώρες της ΕΕ (12%).
Σημειώνεται ότι στις χώρες όπου οι τιμές του ρεύματος αυξήθηκαν περισσότερο το 2013, αυτό οφείλεται στις χρεώσεις που σχετίζονται με τις ΑΠΕ. Χαρακτηριστικότερα παραδείγματα η Ελλάδα και η Λιθουανία, με τη χώρα μας να εμφανίζει αύξηση κατά 119% στις χρεώσεις που σχετίζονται με τις ΑΠΕ και τη Λιθουανία να ακολουθεί με 44%.
Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα καταγράφεται η μεγαλύτερη πτώση στη ζήτηση ρεύματος μαζί με την Κύπρο, την Εσθονία, τη Λετονία και τη Ρουμανία.
Γενικά καταγράφεται τάση μείωσης στις τιμές ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά, ωστόσο οι τιμές λιανικής στο αέριο και τον ηλεκτρισμό στην Ευρώπη συνέχισαν να αυξάνονται το 2013, παρότι με πιο αργό ρυθμό σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Συγκεκριμένα, στην Ευρώπη των 28, την προηγούμενη χρονιά, κατά μέσο όρο ο λογαριασμός για το ρεύμα των νοικοκυριών αυξήθηκε κατά 4,4%, ενώ για το αέριο κατά 2,7%.
Σύμφωνα με τον ACER και το CEER οι αυξήσεις αποδίδονται μεταξύ άλλωνστην ύπαρξη ενός φαύλου κύκλου σε πολλές χώρες-μέλη, όπου η έλλειψη ανταγωνισμού οδηγεί σε περιορισμένη κινητικότητα των καταναλωτών και κατ’ επέκταση λιγότερη πίεση στους προμηθευτές να μειώσουν τις τιμές τους κι άρα να δώσουν κίνητρα στους καταναλωτές να αλλάξουν πάροχο.
Η μελέτη συμπεραίνει ότι οι καταναλωτές ενέργειας, στις αγορές που έχουν απελευθερωθεί έχουν περισσότερες επιλογές και είναι πιο ικανοποιημένοι από το επίπεδο υπηρεσιών που απολαμβάνουν. Τέλος, παρά την τάση για προσφορά διαφορετικών πακέτων υπηρεσιών ανά κατηγορία καταναλωτή, σε χώρες όπως η Ελλάδα, διαπιστώνεται ελάχιστη ως μηδαμινή παροχή εναλλακτικών στους, γεγονός που αποδίδεται στη δεσπόζουσα θέση των κυρίαρχων εταιρειών σε ηλεκτρισμό και αέριο.
Πηγή:capital.gr
