Σε πεδίο διαμάχης μεταξύ ΔΕΗ – Βιομηχανιών, έχει εξελιχθεί το κόστος της ενέργειας στη χώρα μας, με τον βασικό Προμηθευτή Ενέργειας να απορρίπτει την ευθύνη για την τιμή του ρεύματος και τις 62 εναπομείναντες ενεργοβόρες βιομηχανίες να στέλνουν το δικό τους μήνυμα: «Ή θα αλλάξετε πολιτική ή θα κλείσουμε».
Σε αυτό το κλίμα, του ζωηρού διαλόγου, εξελίχθηκε η συζήτηση με θέμα: «Σε αναζήτηση ανταγωνιστικού κόστους ενέργειας για την ανάπτυξη και τη βιομηχανία», στα πλαίσια του διήμερου Επενδυτικού Φόρουμ: «Η Ανάπτυξη που θέλουμε» που πραγματοποιείται στο ξενοδοχείο Caravel, με τη συμμετοχή παραγόντων της αγοράς, τραπεζών και θεσμικών εκπροσώπων.
Το κόστος της ενέργειας σε καιρό ύφεσης τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα, όχι μόνο για τους οικιακούς καταναλωτές, αλλά κυρίως για τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία, είναι ένα από τα καυτά θέματα της επικαιρότητας. Ο κ. Μίλτος Ασλάνογλου, Αντιπρόεδρος ΡΑΕ, κατά την παρέμβασή του ξεκίνησε περιγράφοντας την κοσμογονία που υπάρχει σε ότι αφορά την ενεργειακή αγορά με τα νέα καύσιμα και την αυξανόμενη διείσδυση των ΑΠΕ, γεγονότα που διαμορφώνουν διαρκώς συνθήκες που αλλάζουν το περιβάλλον της αγοράς και της προμήθειας.
Ο κ. Ασλάνογλου τόνισε ότι η ΡΑΕ, ως ρυθμιστική Αρχή της Ενέργειας έχει να επιτελέσει, μέσα σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον ένα πολύ δύσκολο έργο και να τηρήσει το νέο αίτημα της εποχής που είναι η μείωση του κόστους ενέργειας μέσα από την ανακατανομή του πλούτου, που έχει επιφέρει η οικονομική κρίση. Για αυτό εξάλλου όπως υπενθύμισε η Αρχή έχει προχωρήσει σε σειρά προτάσεων από τον περασμένο Νοέμβριο, οι οποίες ανανεώνονται και προσαρμόζονται. Όπως είπε οι προτάσεις της καθοδηγούνται από το προσδοκώμενο αποτέλεσμα και από την αρχή ότι πρέπει να υπάρξει αύξηση του ανταγωνισμού άρα να ακολουθήσει και συμπίεση τιμών. Επίσης θα πρέπει το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την αγορά της ενέργειας να εναρμονιστεί με όσα ισχύουν στην Ευρώπη και αυτό πρέπει να γίνει ομαλά «χωρίς αποτυχίες της αγοράς».
Σε αναφορά του για το τι θα ισχύσει για τις δημοπρασίες ενέργειας και τις προϋποθέσεις για διεύρυνση της συγκεκριμένης αγοράς ο κ. Ασλάνογλου ήταν προσεκτικός και τόνισε ότι οι δημοπρασίες έχουν σαν βασικό γνώμονα τη δημιουργία υγιούς ανταγωνισμού και φυσικά τη μεταφορά του όποιου πλεονάσματος στον καταναλωτή. Ωστόσο στο καυτό θέμα για το αν θα δοθεί η δυνατότητα στις βιομηχανίες να έχουν απευθείας πρόσβαση και επισυνάπτουν συμβόλαια με προμηθευτές, ο κ.Ασλάνογλου απάντησε: Οι βιομήχανοι είναι αυτοί που εξ ορισμού δημιουργούν τη ρευστότητα στην αγορά, αν δεν συμμετέχουν στο διαγωνισμό τότε αυτός μπορεί να αποβεί άκαρπος και αυτό είναι ένα ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί.
Με τη φράση «αν δεν αλλάξει το μοντέλο κοστολόγησης της ενέργειας προς τις Βιομηχανίες τότε αυτές θα κλείσουν ο κ. Αντώνης Κοντολέων, Μέλος ΔΣ ΕΒΙΚΕΝ, έδωσε το στίγμα για την τραγική κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι 62 εναπομείναντες ενεργοβόρες βιομηχανίες στην Ελλάδα, οι οποίες όπως είπε χάρη στη ΔΕΗ πληρώνουν το διπλάσιο κόστος από ότι ισχύει σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ. Τα στοιχεία που παρέθεσε ο κ. Κοντολέων, συνηγορούν στην πιο πάνω διαπίστωση καθώς :
Το κόστος ενέργειας φθάνει εως το 40% του κόστους παραγωγής, αποτελεί τον κύριο παράγοντα διεθνούς ανταγωνιστικότητας, σε αντίθεση με το εργατικό κόστος και το κόστος πρώτης ύλης που είναι συγκρίσιμα. Η Ελληνική βιομηχανία σήμερα βρίσκεται σε οριακό σημείο εξήγησε ο κ. Κοντολέων, τονίζοντας ότι απαξιώνονται επενδύσεις δισεκατομμυρίων, απειλούνται δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας ακόμα και για υγιείς, δυναμικές και εξωστρεφείς επιχειρήσεις.
Ο κ.Κοντολέων μεταξύ άλλων πρότεινε επανεξέταση του στόχου 20-20-20 (εθνικός στόχος– κοινοτικός) λαμβάνοντας υπόψη τις σημερινές συνθήκες, ώστε το προκύπτον κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας να καθιστά βιώσιμες τις παραγωγικές επενδύσεις, τον επανασχεδιασμό της Εθνικής Στρατηγικής για την Ενέργεια και την εισαγωγή του άνθρακα στο ενεργειακό μείγμα για αντικατάσταση του λιγνίτη μετά την απόσυρση των παλιών λιγνιτικών μονάδων.
Τα κύρια προβλήματα που έχουν οδηγήσει σε απόγνωση τις βιομηχανίες σύμφωνα με τον κ.Κοντολέων είναι το γεγονός ότι η αγορά είναι μη ανταγωνιστική λόγω της ύπαρξης ενός κυρίαρχου παίκτη με αποκλειστική πρόσβαση στις φθηνές πηγές και του μοντέλου αγοράς (pool) που αποκλείει τα διμερή συμβόλαια και δεν επιβάλει στους παραγωγούς να αναζητήσουν πελάτες. Παράλληλα η ΔΕΗ επιβάλλει τιμολόγια με μέσους όρους και όχι ανάλογα με το κόστος που προκαλεί κάθε κατηγορία καταναλωτή στο σύστημα.
Εν κατακλείδι ο κ.Κοντολέων ξεκαθάρισε ότι η άμεση συμμετοχή της βιομηχανίας χωρίς περιορισμούς στις δημοπρασίες για προμήθεια μπάντας φορτίου αποκλειστικά από λιγνιτική παραγωγή και νερά πρέπει να συμπεριληφθεί στα αναγκαία μέτρα στο μεταβατικό στάδιο εκσυγχρονισμού της αγοράς. Σε αντίθετη περίπτωση όπως είπε, δηλαδή σε ενδεχόμενο αποκλεισμό της βιομηχανίας, αυτό θα οδηγήσει στην αποτυχία του μέτρου ενώ θα απαιτηθεί η άμεση κατάργηση του pool.
Παρέμβαση στη συζήτηση, μέσω skype, από το Στρασβούργο έκανε και ο ευρωβουλευτής κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης, καθώς σήμερα στο Ευρωκοινοβούλιο διεξάγεται η σημαντική ψηφοφορία για τον μηχανισμό αντιστάθμισης carbon leakage, που αναμένεται να επηρεάσει μάλλον αρνητικά για τον καταναλωτή την τιμή του ρεύματος. Γεγονός που όπως είπε ο κ.Σκυλακάκης, μπορεί να δώσει δικαιολογία στη ΔΕΗ προκειμένου να μην τηρήσει την υπόσχεσή της για μείωση των τιμών ρεύματος τουλάχιστον στην έκταση που έχει αναγγείλει. Μάλιστα παρότρυνε τη ΔΕΗ να μειώσει περεταίρω την τιμή της ενέργειας αν θέλουμε όπως είπε να αλλάξει το παιχνίδι στην οικονομία. Ο κ. Σκυλακάκης, συμφώνησε και αυτός ότι το κόστος ενέργειας είναι απαγορευτικό για ένα σημαντικό αριθμό βιομηχανιών και επιχειρήσεων όπως ο τουρισμός, και κάλεσε την κυβέρνηση να αλλάξει πολιτική, καθώς η μείωση των μισθών και των συντάξεων δεν αποτελούν το μεγάλο μερίδιο του κόστους , όπως π.χ. ο φόρος που έχει επιβληθεί στο φυσικό αέριο.
Ο κ. Χρήστος Μπαλάσκας, Γενικός Διευθυντής της Εταιρείας Παροχής Αερίου Αττικής (ΕΠΑ Αττικής) αναφέρθηκε στο ρόλο του φυσικού αερίου στην ανταγωνιστικότητα του ως καύσιμο και στα μειωμένα τιμολόγια που προσφέρονται σε οικιακούς και βιομηχανικούς καταναλωτές αλλά και στις επενδύσεις που έχουν γίνει σε αυτό τον τομέα. Όπως είπε οι επενδύσεις σε υποδομές δικτύων αγγίζουν τα 300εκ. ευρώ. Το 2002 λειτουργούσαν 600 χλμ. δικτύου διανομής, σήμερα λειτουργούν 3.330χλμ. δικτύου διανομής ενώ 27εκ. ευρώ έχουν ξοδευθεί για την ανάπτυξη της αγοράς φυσικού αερίου.
Συνεχίζοντας με στοιχεία ο κ. Μπαλάσκας τόνισε ότι το 2002 λειτουργούσε ένα σημείο εξυπηρέτησης καταναλωτών, σήμερα λειτουργούν 147 καταστήματα εξουσιοδοτημένων εμπορικών συνεργατών και 2 ιδιόκτητα καταστήματα εξυπηρέτησης καταναλωτών
Το 2002 εξυπηρετούνταν 9.000 πελάτες, σήμερα εξυπηρετούνται περισσότεροι από 80.000 πελάτες που περιλαμβάνουν 285.000 νοικοκυριά.
Στην επισήμανση ότι τα οι αποφάσεις που αφορούν σε ενεργειακά θέματα έχουν ισχύ σε βάθος χρόνου και για δεκαετίες προχώρησε ο κ. Ανδρέας Τζούρος, Πρόεδρος Elpedison Power, φέρνοντας ως παράδειγμα την απόφαση της Πολιτείας για την απελευθέρωση της αγοράς του ηλεκτρισμού που αποφασίστηκε στα μέσα της δεκαετίας του ΄90 και η διείσδυση του φυσικού αερίου στην Ελλάδα, η οποία λειτούργησε στη βάση της ηλεκτροπαραγωγής.
Ο κ. Τζούρος αφού αναφέρθηκε στο πλαίσιο και στις συνθήκες που δημιούργησαν τα ελλείμματα στον ΛΑΓΗΕ, υποστήριξε ότι θα είχαμε διαφορετικές τιμές στον ηλεκτρισμό εάν δεν υπήρχε η απαγόρευση της χρήσης του λιθάνθρακα και σήμερα στη χώρα λειτουργούσαν δύο εργοστάσια. Αναφερόμενος στη δουλειά που κάνει η ΡΑΕ τόνισε ή Αρχή καταβάλει φιλότιμες προσπάθειες για φθηνό ανταγωνισμό ώστε να προκύψει κάποιο όφελος για τον καταναλωτή.
Ωστόσο πρέπει να μειωθεί ο φόρος στο φυσικό αέριο ή ακόμνη καλύτερα να καταργηθεί, συνέπεια του οποίου θα ήταν η μείωση της τιμής του φυσικού αερίου με ένα 10% μείωση στην τιμή της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό που χρειάζεται είναι μικρές παρεμβάσεις με γνώμονα ότι η βιομηχανία είναι απαραίτητη οπότε πρέπει να γίνει διαφορετική κατανομή κόστους.
Από την πλευρά του ο κ. Παναγιώτης Παπασταματίου, Πρ. Πρόεδρος ΕΛΕΤΑΕΝ, αναφερόμενος στο φλέγον ζήτημα του ελλείμματος του ΛΑΓΗΕ, τόνισε ότι οι συνθήκες είναι έκτακτες και για αυτό απαιτούνται έκτατες λύσεις, αλλά με το στοιχείο δικαιοσύνης. Όπως είπε τρεις είναι οι πηγές για την κάλυψη του ελλείμματος αυτού: Η ΔΕΗ που είναι ο προμηθευτής, ο καταναλωτής, ο οποίος διαχωρίζεται σε οικιακό και βιομηχανικό και τέλος οι παραγωγοί μέσα στους οποίους εμπεριέχονται και οι τράπεζες. Αναφερόμενος στην αιολική ενέργεια ο κ. Παπασταματίου, τόνισε τα πλεονεκτήματα που προσφέρει καθώς είναι ανταγωνιστική και με φθηνά πακέτα.