Mάχη για τα δικαιώματα εκπομπής ρύπων
Η διαμάχη ανάμεσα στην ευρωπαϊκή βιομηχανία και το πράσινο λόμπι για τα δικαιώματα εκπομπής ρύπων, που έχει διχάσει κυβερνήσεις όπως η γερμανική, έχει ρίξει εξαιρετικά χαμηλά τις διεθνείς τιμές των δικαιωμάτων εκπομπής CO2 και έχει μπλoκάρει τα σχέδια της Κομισιόν για την τεχνητή ενίσχυση των τιμών.
Η ψηφοφορία στην αρμόδια Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωκοινοβουλίου (ΕΝVI) για το «backloading», δηλαδή την ανάκληση 900.000.000 δικαιωμάτων εκπομπής CO2, προκειμένου να ανεβούν τεχνητά οι τιμές των ρύπων στα χρηματιστήρια ματαιώθηκε και χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, συνασπίζονται κατά του σχεδίου.
Ας σημειωθεί ότι το backloading προβλέπει την επιστροφή των δικαιωμάτων στις χώρες-μέλη το 2019 και το 2020.
Το αμφιλεγόμενο σχέδιο της Κομισιόν για να περάσει απαιτεί πλέον την έγκριση της ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου και την πλειοψηφία του Συμβουλίου των ερμόδιων υπουργών των χωρών-μελών. Ηδη τρεις χώρες, η Ελλάδα, η Κύπρος και η Πολωνία έχουν ταχθεί κατά, συγκεντρώνοντας 43 από τις 91 ψήφους που απαιτούνται στο Ευρωκοινοβούλιο για να μπλοκαριστεί η πρόταση.
Η Ελλάδα
Η ελληνική θέση υπαγορεύεται από το γεγονός ότι η αύξηση της τιμής των δικαιωμάτων εκπομπής CO2 οδηγεί σε αύξηση της τιμής του ρεύματος. Η ΔΕΗ χρησιμοποιεί για το 50% της παραγωγής ρυπογόνες λιγνιτικές μονάδες και μάλιστα ένα μέρος της αύξησης των τιμολογίων του 2013 αποσκοπεί στην κάλυψη του έξτρα κόστους της ηλεκτροπαραγωγής από τους ρύπους. Μια επιπλέον αύξηση λόγω του backloading είναι προφανές ότι δημιουργεί πολλαπλά προβλήματα τόσο στα νοικοκυριά όσο και στις επιχειρήσεις.
Παρεμφερές πρόβλημα αντιμετωπίζει η Πολωνία, της οποίας η ηλεκτροπαραγωγή στηρίζεται στον λιθάνθρακα και ως ένα βαθμό η Κύπρος που χρησιμοποιεί πετρέλαιο για την παραγωγή ρεύματος. Ωστόσο και άλλες χώρες, παρόλο που μέχρι σήμερα δεν έχουν πάρει ανοικτή θέση, αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό ενδεχόμενη αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού σε περίοδο ύφεσης.
Η οικονομική κρίση άλλωστε, η οποία μείωσε την κατανάλωση καυσίμων και κατ’ επέκταση την παραγωγή ρύπων σε όλη την Ευρώπη, σε συνδυασμό με τα άφθονα δικαιώματα εκπομπής CO2 που μοίρασε δωρεάν η Κομισιόν στα κράτη-μέλη δημιούργησαν την υπερπροσφορά δικαιωμάτων στις αγορές, που βύθισε τις τιμές των ρύπων. Από το 2008 ως σήμερα οι ρύποι στα διεθνή χρηματιστήρια έχουν χάσει το 90% της αξίας τους.
Τις τελευταίες εβδομάδες, μετά τα αλλεπάλληλα σοκ στο Ευρωκοινοβούλιο οι τιμές βούλιαξαν κάτω και από το άτυπο κατώφλι των 4 ευρώ/τόνο CO2, από τα 5,5 – 6 ευρώ/τόνο CO 2 που είχαν πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων και τα 11 – 12 ευρώ το 2011. Την περασμένη Τρίτη ματαιώθηκαν οι δημοπρασίες δικαιωμάτων στη νεοσύστατη ευρωπαΐκή πλατφόρμα (λειτουργεί από τα τέλη του 2012) εξαιτίας της κατάρρευσης των τιμών. Στην πλατφόρμα διαπραγματεύονται τα δικαιώματα των περισσότερων χωρών-μελών, συμπεριλαμβανομένων των ελληνικών.
«Οι Ελληνες καταναλωτές μέσα στην κρίση θα κληθούν να πληρώσουν από την τσέπη τους περίπου 3 δισ. ευρώ επιπλέον ως το 2020 για τους ρύπους μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, αν περάσει το backloading» δηλώνει ο ευρωβουλευτής των Φιλελευθέρων του ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο οποίος δεν κρύβει την αντίθεσή του στο μέτρο.
Η βιομηχανία βρίσκεται στα «παράπλευρα θύματα» της πολιτικής αυτής, αφού είτε υποχρεώνεται να αγοράζει ακριβότερα το ρεύμα, είτε να αγοράζει δικαιώματα, σε περίπτωση που δεν πληροί κάποιες νόρμες.
Η ευρωπαϊκή οδηγία, που υποχρέωσε τους ηλεκτροπαραγωγούς από 1/1/2013 να αγοράζουν δικαιώματα για το σύνολο του CO2 που εκπέμπουν, δίνει στις χώρες-μέλη τη δυνατότητα να επιστρέφουν σε επιλεγμένες ηλεκτροβόρες βιομηχανίες ως το 60% της έξτρα επιβάρυνσης από την αύξηση του λογαριασμού ρεύματος. Όλες οι χώρες όμως δεν έχουν τις ίδιες δυνατότητες. Η πλεονασματική Γερμανία π.χ. έχει εγγράψει στον προϋπολογισμό του 2013 ποσό της τάξης των 250 εκατ. ευρώ ως ενίσχυση για την ενεργοβόρο βιομηχανία της, ενώ η ελλειμματική Ελλάδα ακόμα δεν έχει αποφασίσει σε τι ποσοστό θα πρέπει να φθάσουν οι επιστροφές, καθώς δεν έχει τα απαραίτητα κονδύλια.
Τα έσοδα από τις δημοπρατήσεις των ελληνικών δικαιωμάτων ρύπων πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο λόγω της πτώσης των διεθνών τιμών και είναι προφανές οτι δεν θα καλύψουν παρά ένα κλάσμα του ποσού που είχε αρχικά υπολογιστει να δοθεί για το έλλειμμα του λογαριασμού ΑΠΕ, το οποίο στο τέλος του χρόνου εκτιμάται ότι θα φθάσει στα 240 εκατ. ευρώ.
Η Γερμανία
Κρίσιμη για το μέλλον του backloading θα είναι η στάση που θα τηρήσει η Γερμανία. Το Βερολίνο δεν έχει λάβει τις τελικές αποφάσεις. Δημοσιεύματα του ξένου Τύπου αναφέρουν ότι οι υπουργοί της Αγκελα Μέρκελ παραμένουν διχασμένοι, με τον υπουργό Περιβάλλοντος Πήτερ Αλτμάιερ να στηρίζει το μέτρο και τον υπουργό Οικονομίας Φίλιπ Ρέσλερ να αντιτίθεται.
Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οι θέσεις αποκαλύπτουν την κλασική διαίρεση δεξιάς – αριστεράς με την πλειοψηφία των μελών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και των Συντηρητικών να αντιδρούν στο backloading, ενώ οι περισσότεροι από τους Σοσιαλιστές, τους Δημοκρατικούς, τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους να τάσσονται υπέρ.
Εν τω μεταξύ, οι χώρες-μέλη, η μία μετά την άλλη φροντίζουν με διάφορους τρόπους να προστατέψουν τις ενεργοβόρες βιομηχανίες τους (μεταλλουργία, υαλουργία κ.λπ.) από τις επιπτώσεις, ζητώντας εξαιρέσεις, προϋπολογίζοντας έξτρα κονδύλια κ.λπ. Δεν είναι λίγοι όσοι μιλούν για την ανάγκη εξεύρεσης μίας συμβιβαστικής φόρμουλας. Ωστόσο, πολλοί επιμένουν ότι μια Ευρώπη σε ύφεση δεν αντέχει το μέτρο.
Πηγή:imerisia.gr
